Η Καθαρά Δευτέρα ονομάζεται έτσι, επειδή είναι η πρώτη μέρα της Σαρακοστής, μιας περιόδου 40 ημερών όπου οι χριστιανοί μένουν καθαροί σωματικά και πνευματικά. Νηστεύουν από κάποιες τροφές, αλλά και προσπαθούν να αποφεύγουν την αμαρτία και τα πάθη τους..
Από την ημέρα αυτή δεν τρώνε κρέας ή γαλακτοκομικά προϊόντα δηλαδή ζωικα και τα γεννήματα αυτών
Αντίθετα τρώνε λαγάνα, χαλβά, όσπρια και θαλασσινά.
Από το πρωί της Καθαρής Δευτέρας ο ελληνικός ουρανός γεμίζει με πολύχρωμα στολίδια, τους γνωστούς χαρταετούς που τραβούν το βλέμμα μικρών και μεγάλων.
Το πέταγμα του χαρταετού την πρώτη μέρα της Σαρακοστής συμβολίζει το πνευματικό ξεπέταγμα του ανθρώπου.
Επειδή δηλαδή το ανθρώπινο πνεύμα είναι πλασμένο για να πετά στα ουράνια το πέταγμα του χαρταετού συμβολίζει την πνευματική ανάταση της περιόδου αυτής
Αν ανατρέξουμε πίσω στο χρόνο θα δούμε ότι η συνήθεια των ανθρώπων να φτιάχνουν χαρταετούς και να τους πετούν ψηλά στον ουρανό είναι πανάρχαια καθώς οι πρώτοι αετοί κατασκευάστηκαν τουλάχιστον 1000 χρόνια πριν τη γέννηση του Χριστού!
Γιατί πετάμε χαρταετό την Καθαρά Δευτέρα
♦ Στην Ιαπωνία και συγκεκριμένα στην Οσάκα, κάθε χρόνο, την πέμπτη ημέρα του Μαίου, οι μικροί Ιάπωνες περιμένουν το Κοντομόνο—χι ή αλλιώς τη Μέρα των Παιδιών. Εκείνη την ημέρα, οι οικογένειες που έχουν μικρούς γιους συνηθίζουν να ανεμίζουν στον κήπο πολύχρωμες κορδέλες και πελώριους χαρταετούς σε σχήμα κυπρίνου, που τους έχουν δέσει σ’ ένα μεγάλο στύλο από μπαμπού μ’ έναν ανεμόμυλο στην κορυφή του.
Ο σκοπός του εθίμου στην Αρχαία Κίνα ήταν η επικοινωνία του ανθρώπου με τον Θεό. Μάλιστα οι άνθρωποι πίστευαν τότε ότι όσο πιο ψηλά πετάξει ο χαρταετός τόσο πιο πιθανό ήταν ο Θεός να δει τις ευχές τους που κρεμιόντουσαν πάνω του και να τις πραγματοποιήσει!
Ο συμβολισμός του πετάγματος του χαρταετού στην ελληνική χριστιανική παράδοση είναι αρκετά συναφής με τον κινεζικό.
Για την ακρίβεια συμβολίζει το πέταγμα της ανθρώπινης ψυχής προς το Θείο.
Με άλλα λόγια θέλει να πει ότι ο προορισμός του πνεύματος του ανθρώπου είναι στον ουρανό δίπλα στον δημιουργό του.
Το γεγονός ότι το έθιμο γίνεται κάθε χρόνο την Καθαρά Δευτέρα κάθε άλλο παρά τυχαίο είναι.
Η Καθαρά Δευτέρα είναι η πρώτη μέρα της Σαρακοστής όπου οι χριστιανοί ξεκινούν την σωματική και πνευματική τους κάθαρση μέσω της μεγάλης νηστείας του Πάσχα.
Έτσι, με τη νηστεία καθαρίζουμε το σώμα και την ψυχή μας και με το πέταγμα του χαρταετού ερχόμαστε έστω και νοητά πιο κοντά στον Θεό.
♦ [Φωτογραφία Δημήτρη Χαρισιάδη, 1955. Φωτογραφικό Αρχειο Μουσείου Μπενάκη | Photo by Dimitris Harissiadis, Athens 1955. Benaki Museum Photographic Archive]
Εκτός όμως από τη θρησκευτική του διάσταση, ο χαρταετός στο παρελθόν είχε και άλλες χρήσεις μιας και χρησιμοποιούνταν για μετεωρολογικές προβλέψεις, για στρατιωτική κατασκοπεία, ακόμη και για μεταφορά αντικειμένων σε δυσπρόσιτες περιοχές. Επίσης, ο Αμερικανός εφευρέτης Βενιαμίν Φραγκλίνος ανακάλυψε το αλεξικέραυνο χάρη σε πειράματα που έκανε με έναν χαρταετό και ένα κλειδί!
Σήμερα πάντως έχει εξελιχθεί σε ένα ωραίο και διασκεδαστικό παιχνίδι για μικρούς και μεγάλους, όταν για μια μέρα έστω ο ουρανός γεμίζει με πολύχρωμες και φανταχτερές κατασκευές.
Κι αν λοιπόν πρόκειται για έθιμο που μας έρχεται από τη μακρινή Κίνα, εσείς μην πάρετε χαρταετό κινεζικής κατασκευής αλλά φτιάξτε τον δικό σας μόνοι σας!
♦Στην αρχική φωτογραφία: Καθαρή Δευτέρα, Αθήνα 1965. Φωτογραφία Κώστας Μπαλάφας. Φωτογραφικά Αρχεία Μουσείου Μπενάκη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου