Τον Σεπτέμβριο του 1980 ένας 25χρονος δημοσιογράφος βρίσκεται ξαφνικά, απέναντι στον άλλοτε «αρχηγό» των Beatles και τη σύντροφό του: σήμερα, αυτή η μεγάλη στιγμή του David Sheff για το Playboy μόλις κυκλοφόρησε και στην Ελλάδα σε μετάφραση του Σωτήρη Κακίση...
Ας ξεκινήσουμε από το γεγονός ότι ο 62χρονος Αμερικανός David Sheff είναι ένας σημαντικός μουσικογράφος με ειδίκευση στις συνεντεύξεις προσωπικοτήτων - στις «αποσκευές» του περιλαμβάνονται δημοσιοποιημένες συζητήσεις του με τον Frank Zappa, τον Jack Nicholson, τον Steve Jobs και πολλούς άλλους, αφήνοντας εκτός τώρα τις ραδιοφωνικές εκπομπές του, τα σενάρια του για ντοκιμαντέρ, καθώς και τα βιβλία του, πολλά από τα οποία έγιναν μπεστ σέλερ στις ΗΠΑ. Χαρακτηριστικό είναι ακόμη πως ο Sheff αναδείχθηκε το 2009 από το περιοδικό "Time" ως ένας από τους εκατό πιο επιδραστικούς ανθρώπους της χρονιάς εκείνης!
Τον Σεπτέμβριο του 1980, ανατέθηκε στον μόλις 25 ετών δημοσιογράφο μία δύσκολη αποστολή: Να συναντήσει, να πάρει συνέντευξη και να ξεκλειδώσει το περιβόητο ζεύγος των John Lennon - Yoko Ono, σε μία περίοδο που οι παπαράτσι ασχολούνταν σε απίστευτα ενοχλητικό βαθμό με τη ζωή τους και ενόσω οι ίδιοι ζούσαν αποτραβηγμένοι στο «στρατηγείο» τους, στο κτίριο των Dakota στο Central Park West.
[ Είναι καλύτερα να σβήσεις
σιγά - σιγά σαν παλιός στρατιώτης
παρά να γίνεις ολοκαύτωμα.
Δεν καταλαβαίνω την ειδωλοποίηση
του πεθαμένου Sid Vicious...
Το να κάνεις ήρωα τον Sid Vicious,
τον Jim Morrison,
για μένα είναι ηλιθιότητα...
Δεν θέλω ο Sean να τους θαυμάζει.
Τι να μάθεις απ' αυτούς;
Τίποτα. Τον θάνατο μόνο.]
Η συνέντευξη που έμελλε να είναι η τελευταία για τον Lennon και την Ono απέκτησε συλλεκτικό χαρακτήρα και, όπως ήταν αναμενόμενο μάλλον, το 1981 κυκλοφόρησε σε βιβλίο από τις εκδόσεις Playboy υπό τον τίτλο "All we are saying: The Last Major Interview with John Lennon and Yoko Ono" (σ.σ. η φράση "All we are saying" - δάνεια από το θρυλικό τραγούδι "Give peace a chance"). Το 2000 το βιβλίο με τη συνέντευξη επανεκδόθηκε από την Pan Books, αναθεωρημένο, με τη συμμετοχή της ίδιας της Yoko Ono.
Η τωρινή έκδοση του στην Ελλάδα γίνεται για πρώτη φορά από έναν ανεξάρτητο εκδοτικό οίκο με παρουσία στο διαδίκτυο κυρίως (www.vakhikon.gr) και έδρα του το Βιβλιοπωλείο του Βακχικόν στην Ασκληπιού, στο κέντρο της Αθήνας. Δεν είναι τυχαίο, έτσι, που την μετάφραση του στα ελληνικά ανέλαβε ο Σωτήρης Κακίσης, ποιητής, σεναριογράφος, συγγραφέας, αλλά και στιχουργός με αξιοσημείωτη παρουσία στο ελληνικό τραγούδι:
Ας θυμηθούμε εκείνο το δίσκο με τις αποδόσεις του στα ποιήματα της Σαπφούς, μελοποιημένα από τον Σπύρο Βλασσόπουλο (των Λήδα - Σπύρος) για τη φωνή της Αλέκας Κανελλίδου, το ποίημα "Σαπφώ" στα "Τραγούδια για τους Μήνες" του Δημήτρη Παπαδημητρίου με την Ελευθερία Αρβανιτάκη, καθώς και τις συνεργασίες του με τον Μάριο Στρόφαλη, τον Στέλιο Βαμβακάρη, τη Μαρία Φαραντούρη και τον Βαγγέλη Κατσούλη.
Η, κατά David Sheff, "Τελευταία συνέντευξη των John Lennon - Yoko Ono" είναι ένα συγκλονιστικό ανάγνωσμα!
Ξεκινώντας πρώτα απ' όλα με το προλογικό σημείωμα του δημοσιογράφου, στο οποίο θυμάται τα "σαράντα κύματα" που πέρασε για να μη θεωρηθεί εισβολέας στον ιδιωτικό χώρο του ζευγαριού:
Η αυστηρή Yoko Ono ήθελε αρχικά να τσεκάρει τον αστρολογικό του χάρτη προτού πουν το "ναι" στη συνέντευξη! Μία συνέντευξη - ποταμός που διήρκεσε συνολικά είκοσι ώρες αρχικά με τους Lennon - Ono και κατόπιν μόνο με τον Lennon.
Η αυστηρή Yoko Ono ήθελε αρχικά να τσεκάρει τον αστρολογικό του χάρτη προτού πουν το "ναι" στη συνέντευξη! Μία συνέντευξη - ποταμός που διήρκεσε συνολικά είκοσι ώρες αρχικά με τους Lennon - Ono και κατόπιν μόνο με τον Lennon.
Έτσι, δύο παγκόσμια σύμβολα της ποπ κουλτούρας παρουσιάζονται ως κοινοί θνητοί, κάτι που αποδείχτηκε κιόλας με την τραγική δολοφονία του ενός. Ισχύει απόλυτα επίσης αυτό που γράφτηκε στο περιοδικό "People" εν είδει κριτικής για το βιβλίο: "Η πιο αποκαλυπτική αυτοπροσωπογραφία του John Lennon που έγινε ποτέ...".
♦ Στο κτίριο Dakota με τον τότε διευθυντή του Playboy, Barry Golson (αριστερά) και τον David Sheff (δεξιά).
Όσο η συνέντευξη προχωρά και ο Sheff αποκτά την εμπιστοσύνη των συνομιλητών του, τόσο αυτοί κατεβαίνουν όλο και σε πιο ''γήινα'' επίπεδα: Η Yoko Ono παύει να είναι στρυφνή και σίγουρα όχι το "τέρας" που διέλυσε τους Beatles! Είναι μια γυναίκα ερωτευμένη με τον σύντροφο της που αναλαμβάνει και για εκείνον τις κοινές επιχειρηματικές τους δραστηριότητες. Είναι μια μάνα, ακόμη, που παρακολουθεί τον σύντροφο της να παίρνει και τον δικό της ρόλο στην ανατροφή του Sean, του γιου τους. Ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα από τη συνέντευξη:
♦ Στο στούντιο που ηχογραφούσαν το Double Fantasy, ο David Sheff παρατηρεί το χαρούμενο ζεύγος.
— Σε πείραξε που υποχρεώθηκες να αναλάβεις μια τόσο μεγάλη ευθύνη, John;
«Ξέρεις, μωρέ, καμιά φορά που γυρνάει η Yoko σπίτι και λέει ''Είμαι πτώμα'' κι εγώ της λέω λίγο ειρωνικά ''Τι με θεωρείς, γαμώτο; Εγώ είμαι με το μωρό 24 ώρες! Νομίζεις είναι εύκολο αυτό;'' Της λέω ''Πρέπει να ενδιαφέρεσαι πιο πολύ για το παιδί''. Δε με νοιάζει αν είναι ο πατέρας ή η μάνα. Όταν γκρινιάζω για τα εξανθήματα και τις φασκιές και για ποιο πρόγραμμα να τον αφήσω να δει στην τιβί, της λέω ''Άκου, αυτό είναι σημαντικό! Δε θέλω ν' ακούσω για τη συμφωνία πού'κλεισες των 20.000.000 δολαρίων απόψε!»
Από τις σελίδες του βιβλίου αναδεικνύεται στο έπακρο ο άρρηκτος δεσμός του Lennon με την Ono: Η πρώτη γνωριμία, ο γάμος τους, τα πυρά που δέχτηκε εκείνη από τους υπόλοιπους Beatles και ειδικά τον Paul McCartney, η έντονη σεξουαλική ζωή τους, τα σχέδια τους για μουσικά - δισκογραφικά projects, από το εξώφυλλο μέχρι το περιεχόμενο, η σχέση τους και η ενδεχόμενη αλλοίωση των σοσιαλιστικών ιδεών τους από τον καπιταλισμό, οι εμπειρίες τους με τα ψυχότροπα ναρκωτικά στα 60s, αλλά και πιο ασήμαντα (φαινομενικά) θέματα, όπως οι διατροφικές προτιμήσεις τους και οι συνήθειες της καθημερινότητας τους.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει το σημείο της συνέντευξης με τον John Lennon να αποτάσσεται όλο αυτό το μύθο της αυτοκαταστροφής στο ροκ και το διαβόητο μότο ''Live fast - die young''. Την αφορμή τη δίνει με την ερώτηση του ο Sheff:
— Διαφωνείς με το στίχο του Neil Young στο ''Rust never sleeps''; Είναι καλύτερα να γίνεις ολοκαύτωμα παρά να σβήνεις σιγά - σιγά...
-Κουταμάρες. Είναι καλύτερα να σβήσεις σιγά - σιγά σαν παλιός στρατιώτης παρά να γίνεις ολοκαύτωμα. Δεν καταλαβαίνω την ειδωλοποίηση του πεθαμένου Sid Vicious...Το να κάνεις ήρωα τον Sid Vicious, τον Jim Morrison, για μένα είναι ηλιθιότητα...Δεν θέλω ο Sean να τους θαυμάζει. Τι να μάθεις απ' αυτούς; Τίποτα. Τον θάνατο μόνο. Γιατί πέθανε ο Sid Vicious, για να χορεύουμε ροκ; Άκου που σου λέω, αυτά είναι τρίχες, ξέρε το. Αν ο Neil Young τα θαυμάζει κάτι τέτοια πολύ, γιατί δεν τα κάνει κι αυτός; Γιατί - κι αν μπορείς, αντίκρουσέ με - έσβησε και χάθηκε σιγά-σιγά και ξαναπαρουσιάστηκε πολλές φορές, όπως όλοι μας. Όχι, ευχαριστώ. Θα πάρω τους ζωντανούς και τους υγιείς...
Εξίσου ενδιαφέρον είναι να διαβάζεις τη γνώμη του ανθρώπου που έγραψε τον ύμνο στην παγκόσμια ειρήνη, το "Imagine", για τα διάφορα φιλανθρωπικά κονσέρτα της εποχής του! «Δε θέλω να 'χω καμία σχέση με φιλανθρωπίες», λέει ο Lennon, «αφού κάθε κονσέρτο που δώσαμε από τότε η Yoko κι εγώ, όλα ήταν μπλεξίματα, ξέσκισμα».
Συνεχίζει, όμως, ενημερώνοντας το αναγνωστικό κοινό πως όποιος έχει την ανάγκη τους, είτε πρόκειται για τους μαύρους και τους Ινδιάνους, είτε για βετεράνους του πολέμου, βοηθιέται από το σύστημα της "Δεκάτης" τους, την παραχώρηση δηλαδή του ενός δεκάτου απ' όλα τα εισοδήματα τους υπέρ των αδυνάτων.
Μία πικρία μεγάλη βγαίνει από τον Lennon..για το έτερο καλλιτεχνικό του ήμισυ στους Beatles, τον McCartney.
Θεωρεί ασυγχώρητο τον πόλεμο που έκανε στη Yoko Ono, προσπαθώντας να μειώσει συνειδητά την αξία του ως συνεργάτης του στους Beatles. Πάλι, όμως, προς το τέλος της συνέντευξης, φαίνεται να λυγίζει συναισθηματικά και παραδέχεται στον Sheff: «'Τον αγαπώ αυτόν τον τύπο, είναι η μισή μου ζωή».
Η συνέντευξη ολοκληρώνεται μόνο με τον John Lennon να παραθέτει άγνωστες και ενίοτε απομυθοποιητικές ιστορίες για καθένα μεγάλο τραγούδι των Beatles ξεχωριστά: ("Help", "Lucy in the sky with diamonds" - καμία σχέση με χρήση LSD - "Strawberry fields for ever", "Across the Universe" "Revolution"), ενθυμούμενος παράλληλα τα δύσκολα παιδικά του χρόνια και την άτυχη στιγμή της δολοφονίας της μητέρας του από έναν μέθυσο μπάτσο στο δρόμο.
Ίσως ολόκληρη η φιλοσοφία της «Τελευταίας συνέντευξης των John Lennon - Yoko Ono» στον David Sheff να συνοψίζεται στις εξής φράσεις του Lennon: «Πιστεύω ειλικρινά στον έρωτα και την ειρήνη. Ειμ' ένας βίαιος άνθρωπος πού 'χει μάθει να μην είναι βίαιος και θλίβεται με τη βία. Θα πρέπει να μεγαλώσω ακόμα πολύ, προτού καταφέρω να μπορέσω να μιλήσω δημόσια...».
Δεν πρόλαβε, όμως. Η συνέντευξη δημοσιεύθηκε αυτούσια στο περιοδικό "Playboy" τον Νοέμβριο του '80 και λίγες μέρες μετά, στις 7 Δεκεμβρίου, η Yoko Ono επικοινώνησε με τον Sheff για να του πει πόσο ευχαριστημένοι ήταν με τον Lennon για το αποτέλεσμα. Μία μέρα μετά, στις 8 Δεκεμβρίου του 1980, ο John Lennon θα έπεφτε νεκρός από τα σκάγια του Mark David Chapman.
Ήταν 40 ετών.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου