WHBC-GR: Η ζωή και η θεωρία του Μαρξ μέσα από ένα κόμικ

Παρασκευή 5 Μαΐου 2017

Η ζωή και η θεωρία του Μαρξ μέσα από ένα κόμικ

Το όνομα μου είναι Καρλ Μαρξ. Κάποτε μου έδωσαν το παρατσούκλι “ο διάολος”», γιατί προσπάθησα να φέρω τον καπιταλισμό στην κόψη του ξυραφιού...

Η ανθρωπότητα πρέπει να απελευθερωθεί από τη μιζέρια, από την εκμετάλλευση κι από την ανεργία. Τίποτα δεν έχει αλλάξει! Η κρίση σας δεν είναι διαφορετική από αυτές που εγώ είδα. Η λύση είναι μία: Επανάσταση!».

Έτσι ξεκινά η εικονογραφημένη βιογραφία του Καρλ Μαρξ (5 Μαΐου 1818 – 14 Μαρτίου 1883) όπως την έχουν αποτυπώσει οι Corinne Maier και Anne Simon, σε ένα εκπληκτικό κόμικ που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Norrow.

Η ιστορία ξεκινά από την παιδική ηλικία του Καρλ Μαρξ, ως του τρίτου από τα εννέα παιδιά μιας εβραϊκής οικογένειας και παρουσιάζει την αγανάκτηση του με την κλασική παιδεία και την επιλογή του να σπουδάσει φιλοσοφία, και συνεχίζει με το πως ερωτεύτηκε τη γυναίκα που έγινε σύντροφος ζωής του, τη συγγραφή του Κομμουνιστικού Μανιφέστου, καθώς και πως κατέληξε ένας άπατρις που πέθανε έχοντας ορκισμένους φίλους κι εχθρούς. Βλέπουμε επίσης πως οι ιδέες του σχετίζονται με την οικονομική κατάρρευση των ημερών μας.

Στο πρώτο κομμάτι της ιστορίας, ο νεαρός Μαρξ ονειρεύεται να γίνει ποιητής αλλά οι δικοί του τον συμβουλεύουν να σπουδάσει νομική. Φεύγει από το Τριρ, αφήνοντας πίσω του τον έρωτα του, την Τζένη, για να πάει να σπουδάσει στο πανεπιστήμιο της Βόννης. Εκεί κάνει μια άστατη ζωή, απολαμβάνοντας το νεαρό της ηλικίας του, περνώντας το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου του στις μπιραρίες, μπλέκοντας σε καυγάδες, μέχρι που καταλήγει ακόμη και να συλληφθεί. Στο μεταξύ ανακαλύπτει τη φιλοσοφία! Ένα σοκ. Διαβάζει τον πατέρα της γερμανικής διανόησης, τον Χέγκελ, που είχε πεθάνει μόλις πριν 4 χρόνια. Μελετώντας τον αυτό που καταλαβαίνει ήταν ότι η ιστορία εξελίσσεται όπως εξελίσσεται για κάποιον λόγο. Αλλά ποιος είναι αυτός; Πρέπει να μάθει…

Τότε αποφασίζει να παρατήσει τις σπουδές του στη νομική και να ακολουθήσει τη φιλοσοφία. Γράφει στον πατέρα του, με δισταγμό για να του ζητήσει τη γνώμη του. Στο γράμμα που εκείνος του στέλνει ως απάντηση του λέει πως είναι βαριά άρρωστος και πως δεν ξέρει αν θα τον ξαναδεί και η συμβουλή που του δίνει είναι το να ακολουθήσει την καρδιά του. Ο πατέρας του τελικά πεθαίνει και ο Μαρξ το παίρνει βαριά, ωστόσο ακολουθεί το όνειρο του, σπουδάζει φιλοσοφία και το 1941 εκπονεί τη διατριβή του η οποία αφορά στη σύγκριση των ατομικών θεωριών του Δημόκριτου και του Επίκουρου. Παράλληλα λαμβάνει το διδακτορικό του δίπλωμα. Είναι τότε που καταλαβαίνει ότι η κοινωνική πραγματικότητα είναι ο παράγοντας που καθορίζει τη συνείδηση μας.

Στη συνέχεια, αν και ο οικογενειακός του κύκλος τον πιέζει να «μπει σε τάξη»,  εκείνος θέλει να συνεχίσει τις σπουδές του. Θέλει όμως και να παντρευτεί την Τζένη, την πιο όμορφη κοπέλα του Τριρ. Τα διαφορετικά θρησκεύματα τους μπαίνουν προς στιγμήν εμπόδιο στο γάμο τους όμως κι έτσι φεύγει ξανά με την υπόσχεση να γυρίσει πίσω όταν πλέον θα έχει δουλειά.

Ο δρόμος του τον βγάζει στο πανεπιστήμιο του Βερολίνου. Εκεί στέλνει επιστολές στην Τζένη, σπουδάζει, διαβάζει, γράφει, δουλεύει και στοχάζεται. Αρχίζει να αμφισβητεί την εξουσία και τη θρησκεία. Το Βερολίνο είναι ένα ζωντανό μέρος για τα ανήσυχα μυαλά, εκείνος καταλήγει όμως να αναρωτιέται που πάει. Είναι ένας ονειροπόλος ή ένας αγωνιστής;

Στη συνέχεια σε συνεργασία με τον Ένγκελς γράφει τη «Γερμανική Ιδεολογία» αλλά και το «Μανιφέστο του Κομμουνιστικού Κόμματος».

Το 1857 συναντά και πάλι τον Ένγκελς στο Μάντσεστερ της Αγγλίας, με την κρίση ως απόρροια του πολέμου της Κριμαίας να είναι σε εξέλιξη. Είναι τότε που θα γράψει  την «Εισαγωγή στην κριτική της Πολιτικής Οικονομίας» και στη συνέχεια την «Κριτική της Πολιτικής Οικονομίας». Ποια είναι η εξήγηση που δίνει για την οικονομική κρίση; Ο καπιταλισμός και ο κύκλος του. Κεφάλαιο, επενδύσεις, κέρδος και ξανά από την αρχή.

Για την ακρίβεια ο φαύλος κύκλος του καπιταλισμού, που απορρυθμίζει την αγορά, απελευθερώνοντας έναν άγριο ανταγωνισμό, το κόστος του οποίου πληρώνει το εγκλωβισμένο προλεταριάτο με την υπεραξία του. Τα αγαθά αυξάνονται αλλά οι καταναλωτές δεν μπορούν να τα αποκτήσουν. Μια αντίφαση που μπορεί να πυροδοτήσει μια επανάσταση…

Και μετά έρχεται το «Κεφάλαιο». Μια σύνθεση της επανάστασης με την επιστήμη και τη φιλοσοφία και η θεμελίωση του σοσιαλισμού. Βιάζεται να βάλει τις ιδέες του στο χαρτί πριν καταρρεύσει ο καπιταλισμός, όπως πιστεύει ότι θα γίνει…

Με τον καπιταλισμό να μην έχει πέσει όμως μέχρι και σήμερα, το πνεύμα του Μαρξ, φοράει την κόκκινη μπέρτα του σαν σουπερ-ήρωας κι επιστρέφει. Εκείνος καλεί τους προλετάριους όλου του κόσμου να ενωθούν. «Η ώρα είναι τώρα!», λέει. Από την άλλη, ο αντίπαλός του, ένας καπιταλιστής, λέει ότι κανένας δεν πιστεύει στην επανάσταση πια. Ο Μαρξ επιμένει πως ο αγώνας συνεχίζεται και τότε ο καπιταλισμός ο ίδιος τον καλεί σε μονομαχία…

Τέλος; Το ερωτηματικό που βάζουν οι συγγραφείς του κόμικ, αφήνει το… Κεφάλαιο ανοιχτό!




Δεν υπάρχουν σχόλια: