θαλάσσιος δίαυλος ανάμεσα στο νότιο Πήλιο και τη Σκιάθο, όσο και αν φαίνεται ως ένα απλό και ακίνδυνο πέρασμα πλάτους μόλις 2,5 μιλίων, αποτελεί ένα από τα δυσκολότερα περάσματα σε όλο το Αιγαίο και από την αρχαιότητα είχε χαρακτηρισθεί ως εξαιρετικά επικίνδυνο...
Εκεί, καταμεσής της θάλασσας, βρίσκεται και ένας από τους πιο εντυπωσιακούς φάρους, που θεωρείται και ο αρχαιότερος για να προστατεύει τους ναυτικούς, από τις κακοτοπιές της θάλασσας αφού όλη η περιοχή είναι γεμάτη από υφάλους και αβαθή που κάνουν τη ναυσιπλοΐα εξαιρετικά επικίνδυνη. Ο πλέον επικίνδυνος είναι ο ύφαλος «Λευτέρης», πάνω στον οποίο έχει στηθεί και ο φάρος.
Μόλις ελάχιστα κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας, η μόνη ένδειξη του επικίνδυνου υφάλου είναι ένας φάρος. Φωτο: αρχείο Κωνσταντίνου Μενεμένογλου
Για τους πολλούς είναι άγνωστη η ιστορία του «Λευτέρη», αλλά για τους λίγους που γνωρίζουν και για τους ειδικούς, ο φάρος καταμεσής του διαύλου είναι το περίφημο αλεώριο του Ξέρξη, αφού πρόκειται για τον πιο αρχαίο φάρο της ανθρωπότητας, παλαιότερο και από τον Φάρο της Αλεξάνδρειας. Εκεί τα νερά είναι πραγματικά αβαθή, με βάθος νερού 1-2 μέτρα, σε ένα μπουγάζι πλάτους 2,5 μιλίων μεταξύ Σκιάθου και Μαγνησίας, και τίποτα δεν προδιαθέτει για κίνδυνο. Απ' την πλευρά της Σκιάθου μάλιστα είναι τα ρηχά «Έλενα» που κάνουν το πέρασμα αδύνατο ακόμη και για μικρά πλοία που το βάθος τους φθάνει τα 2 μέτρα.
Ο Ξέρξης το 480 π.Χ, έχτισε
αλεώριο (ψηλό πύργο)
που θεωρείται το αρχαιότερο
γνωστό κτίσμα ασφάλειας
στη ναυσιπλοΐα, 250 χρόνια πριν κτιστεί
ο φάρος της Αλεξάνδρειας.
Όπως αναφέρει ο Ηρόδοτος, στον ύφαλο «Μύρμηξ» οι Πέρσες έχασαν πολλές τριήρεις όταν κατέβαιναν το Αιγαίο και επιδίωκαν την κατάκτηση της Αρχαίας Ελλάδας, κατά τη διάρκεια της αποτυχημένης δεύτερης περσικής εισβολής. Γι' αυτό ο Ξέρξης το 480 π.Χ, έχτισε αλεώριο (ψηλό πύργο) που θεωρείται το αρχαιότερο γνωστό κτίσμα ασφάλειας στη ναυσιπλοΐα, 250 χρόνια πριν κτιστεί ο φάρος της Αλεξάνδρειας.
Μάλιστα για την κατασκευή του χρησιμοποιήθηκε δολομίτης από τα ορυχεία της Σηπιάδας, στο νότιο Πήλιο. Το κάθε κομμάτι βράχου από δολομίτη ζύγιζε έως και μισό τόνο, μέχρι να ολοκληρωθεί η πέτρινη στήλη, ώστε να αποφευχθούν νέα ναυάγια. Τμήματα του κτίσματος που κατέπεσε ανελκύθηκαν από δύτες του πολεμικού ναυτικού το 1928 και βρίσκονται σήμερα στον προαύλιο χώρο της Ναυτικής Διοίκησης Πειραιώς.
Το αλεώριο του Ξέρξη.
Στα νεότερα χρόνια, ο Σκιαθίτης Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης (1851-1911) έγραφε στον «Φτωχό Άγιο» ότι ο «Λευτέρης ηλευθέρωνε κατά καιρούς, απαλλάττων τα μεν πλοία του βάρους του φορτίου, τους δε ναυβάτας του προσκαίρου άχθους της ζωής». Παρά την ύπαρξη φάρου στο μπουγάζι μεταξύ Πηλίου και Σκιάθου, ο ύφαλος «Λευτέρης» έχει προκαλέσει δύο ακόμη ναυάγια στη διάρκεια του προηγούμενου αιώνα, όταν το 1999 το 60 μέτρων φορτηγό πλοίο ΒΕΡΑ προσάραξε στα αβαθή. Το ναυάγιό του βρίσκεται εκεί σε βάθη από 17 έως 28 μέτρα, σπασμένο στα δύο και παραμένει εύκολα προσιτό σε δύτες.
Στα νεότερα χρόνια, ο Σκιαθίτης Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης (1851-1911) έγραφε στον «Φτωχό Άγιο» ότι ο «Λευτέρης ηλευθέρωνε κατά καιρούς, απαλλάττων τα μεν πλοία του βάρους του φορτίου, τους δε ναυβάτας του προσκαίρου άχθους της ζωής». Παρά την ύπαρξη φάρου στο μπουγάζι μεταξύ Πηλίου και Σκιάθου, ο ύφαλος «Λευτέρης» έχει προκαλέσει δύο ακόμη ναυάγια στη διάρκεια του προηγούμενου αιώνα, όταν το 1999 το 60 μέτρων φορτηγό πλοίο ΒΕΡΑ προσάραξε στα αβαθή. Το ναυάγιό του βρίσκεται εκεί σε βάθη από 17 έως 28 μέτρα, σπασμένο στα δύο και παραμένει εύκολα προσιτό σε δύτες.
Tο 1999 το 60 μέτρων φορτηγό πλοίο ΒΕΡΑ προσάραξε στα αβαθή και το ναυάγιό του βρίσκεται εκεί σε βάθη από 17 έως 28 μέτρα. Φωτο: αρχείο Κωνσταντίνου Μενεμένογλου
Το άλλο μεγάλο ναυάγιο είναι του ατμόπλοιου «Βόλος» που εκτελούσε για χρόνια το δρομολόγιο Αμβούργο-Κωνσταντινούπολη. Στις 21 Φεβρουαρίου του 1931, στις 8:14 το βράδυ, με κακό καιρό, φουρτουνιασμένη θάλασσα και ανέμους 8 με 10 μποφόρ, εξώκειλε στον ύφαλο «Λευτέρης». Παρά τη σημαντική εμπειρία του καπετάνιου και του πρώτου αξιωματικού στις ελληνικές θάλασσες, η ένταση της τρικυμίας και τα δυνατά ρεύματα είχαν ως αποτέλεσμα την προσάραξη του πλοίου. Προσπάθησαν να στείλουν SOS αλλά δεν τα κατάφεραν, αν και πέρασαν από κοντά δύο πλοία, μέχρι που όταν κόπασε η θύελλα μια πρόχειρα επιδιορθωμένη κεραία επέτρεψε την εκπομπή του SOS και το σουηδικό πλοίο «Bellos» κατέφθασε προς βοήθεια.
Την επόμενη μέρα το πλήρωμα μεταφέρθηκε στο λιμάνι του Βόλου, ενώ ο καπετάνιος, ο πρώτος αξιωματικός και ο αρχιμηχανικός έμειναν τρεις ακόμη μέρες πάνω στο πλοίο για να αποφευχθεί κάθε προσπάθεια τρίτων να το βρουν και να ζητήσουν δικαιώματα διάσωσης, ενώ η επιχείρηση διάσωσης του πλοίου ήταν σε εξέλιξη.
To ατμόπλοιο «Βόλος» εκτελούσε για χρόνια το δρομολόγιο Αμβούργο-Κωνσταντινούπολη. Φωτο: αρχείο Κωνσταντίνου Μενεμένογλου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου