WHBC-GR: Η Ρόζα του ρεμπέτικου

Παρασκευή 27 Νοεμβρίου 2009

Η Ρόζα του ρεμπέτικου

Το 2010, 30 χρόνια από τον θάνατο της Εσκενάζυ, θα βγει στις αίθουσες το ντοκιμαντέρ με τη ζωή και τα τραγούδια της...

Η λαντίνο, ισπανοερβαϊκή γλώσσα που μιλούν οι σεφαραδίτες, αντήχησε έπειτα από πολλά χρόνια στο Μοδιάνο, τη σκεπαστή αγορά της Θεσσαλονίκης. Μια από τις πιο γνωστές τραγουδίστριες λαντίνο, η Ισραηλινή Γιασμίν Λεβί, ερμήνευσε τα «Ελενίτσα μου» και «Η Εβραιοπούλα», τραγούδια που άφησαν εποχή με τη φωνή της Ρόζας Εσκενάζυ.

Η εμφάνιση της Γ. Λεβί έγινε στο πλαίσιο των γυρισμάτων για το ντοκιμαντέρ με τον προσωρινό τίτλο «Καναρίνι μου γλυκό» -ένα από τα πιο αγαπημένα τραγούδια της Εσκενάζυ, άλλωστε έγραψε και τους στίχους του-, του Ισραηλινού σκηνοθέτη Ρόι Σερ.

Γοητευμένος από την πορεία αλλά και τη ζωή της Ρόζας Εσκενάζυ, ο Σερ άρχισε να ψάχνει στοιχεία για την κορυφαία ερμηνεύτρια του ρεμπέτικου και του σμυρναίικου τραγουδιού εδώ και 5 χρόνια, με στόχο να φτιάξει ένα ντοκιμαντέρ.

«Το 2010 συμπληρώνονται 30 χρόνια από τον θάνατό της και η ταινία θα βγει στις αίθουσες ως ένας ελάχιστος φόρος τιμής στη μνήμη της», είπε χθες ο Ρόι Σερ από τη Θεσσαλονίκη, όπου ολοκλήρωσε τα γυρίσματα. Είχαν προηγηθεί πλάνα στην Κωνσταντινούπολη, στο Λονδίνο, στην Ιερουσαλήμ και τα τελευταία θα γίνουν σήμερα το βράδυ στο Πνευματικό Κέντρο της Ισραηλιτικής Κοινότητας στην Αθήνα και θα είναι από μια μεγάλη συναυλία.

Σε αυτήν θα τραγουδήσουν η Μάρθα Λούις, Κύπρια στην καταγωγή που τραγουδά ρεμπέτικα στο Λονδίνο, ο Ισραηλινός Τόμερ Κατζ και το συγκρότημά του Perach Adom (Κόκκινο Λουλούδι) και η Τουρκάλα ερμηνεύτρια παραδοσιακής μουσικής Μετάπ Ντεμίρ. Η συναυλία θα βιντεοσκοπηθεί και θα αποτελέσει μέρος του υλικού για το ντοκιμαντέρ.

Το φιλμ αποτελεί μια συμπαραγωγή της ΕΡΤ και φορέων του Ισραήλ. Για τη ζωή και την πορεία της Ρόζας Εσκενάζυ μιλούν άνθρωποι που ασχολήθηκαν μαζί της, όπως ο συγγραφέας Γ. Σκαμπαρδώνης, η Λ. Κανέλλη που ως νεαρή ρεπόρτερ της πήρε συνέντευξη της πήρε συνέντευξη, ο συγγραφέας βιογραφιών Κ. Χατζηδούλης, ενώ ξεχωρίζει η μαρτυρία της 83χρονης σήμερα Βούλας Φιλιππακοπούλου, μιας γυναίκας από το Στόμιο Κορινθίας που γνώρισε τη Ρόζας Εσκενάζυ έζησε κάποια χρόνια μαζί της -αφού η ρεμπέτισσα ήταν ερωμένη του άντρα της- και τη φρόντιζε.

[Ο σκηνοθέτης του φιλμ Ρόι Σερ]

Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι η Εσκενάζυ, που πέθανε μόνη της, αβοήθητη, σε άθλια κατάσταση λόγω προχωρημένου Αλτσχάιμερ το 1980 στο σπίτι της στην Αθήνα, θάφτηκε στο Στόμιο, ενώ μόλις πέρσι μπήκε σταυρός στον τάφο της.

Η οικογένεια του γιου της, Παράσχου Ζαρντινίδη, τον οποίο εγκατέλειψε σε ορφανοτροφείο τη δεκαετία του 1930, δεν θέλησε να συμμετάσχει στο ντοκιμαντέρ, ενώ δεν βρέθηκαν στοιχεία για τις ρίζες της οικογένειάς της παρά τη μεγάλη έρευνα που έγινε στην Κωνσταντινούπολη.

«Η ταινία αυτή έχει δύο άξονες: έναν βιογραφικό με μαρτυρίες ανθρώπων που τη γνώρισαν κι έναν μουσικό με τραγούδια που εκείνη ερμήνευσε και σημάδεψαν μια ολόκληρη εποχή», δήλωσε ο σκηνοθέτης Ρόι Σερ.

[Η βασική και μοναδική πρωταγωνίστρια του ντοκιμαντέρ, Ισραηλινή ερμηνεύτρια Γιασμίν Λεβί]

Η πρώτη γυναίκα που ανέβηκε σε πάλκο

Η Ρόζα Εσκενάζυ γεννήθηκε το 1890 στην Κωνσταντινούπολη και καταγόταν από οικογένεια σεφαραδιτών (ισπανοεβραίων). Παιδί ακόμη ήρθε στη Θεσσαλονίκη και άρχισε να εμφανίζεται ως χορεύτρια στο θέατρο Grand Hotel. Στα μέσα της δεκαετίας του 1920 κατέβηκε στην Αθήνα κι έπιασε δουλειά ως τραγουδίστρια. Στη δεκαετία του 1930 ηχογράφησε πάνω από 500 ρεμπέτικα, σμυρναίικα και δημοτικά τραγούδια, ενώ συνεργάστηκε με μεγάλους συνθέτες και ήταν η πρώτη γυναίκα που τραγούδησε σε πάλκο. Τη δεκαετία του 1940 έκανε εμφανίσεις στα Βαλκάνια, στην Τουρκία και στη Μέση Ανατολή και μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο πήγε στην Αμερική όπου συστηνόταν ως «άπατρης».

ΜΑΡΙΑ ΡΙΤΖΑΛΕΟΥ

Δεν υπάρχουν σχόλια: