Όπως κάθε καλοκαίρι, έτσι και το φετινό η Άνδρος επιφυλάσσει μια πολύ μεγάλη έκπληξη για τους φίλους της τέχνης. Από τις 27 Ιουνίου το Ίδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή, σε συνεργασία με το Νoguchi Museum της Νέας Υόρκης, διοργανώνει για πρώτη φορά στην Ελλάδα έκθεση-αφιέρωμα στον σημαντικό Αμερικανο-Ιάπωνα καλλιτέχνη Ισάμου Νογκούτσι (Isamu Noguchi), με τίτλο «Ανάμεσα σε Ανατολή και Δύση», στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης..
Ο τίτλος της έκθεσης, που περιλαμβάνει 42 γλυπτά και 34 σχέδια και φωτογραφίες από σκηνογραφικά έργα του, δεν είναι καθόλου τυχαίος, καθώς η διπλή καταγωγή του Νογκούτσι (από Ιαπωνία ο πατέρας του, από Αμερική η μητέρα του) καθόρισε την καλλιτεχνική πορεία του γλύπτη, ο οποίος έχει χαρακτηριστεί ως ο «Αμερικανός Χένρι Μουρ».
Ο Νογκούτσι γεννήθηκε το 1904 στο Λος Αντζελες και γνώρισε τη χώρα μας σε πολύ μικρή ηλικία, κάτι που οφείλει στη συγγραφέα μητέρα του, η οποία του διάβαζε αρχαία ελληνική μυθολογία. Μάλιστα, μας έχει επισκεφθεί αρκετές φορές και έχει εκδηλώσει τον θαυμασμό του για τα αριστουργήματα της κλασικής γλυπτικής.
Όσοι βρεθούν στην έκθεση, θα έχουν τη δυνατότητα να δουν πώς ο συναισθηματισμός της Ανατολής παντρεύεται με τον ορθολογισμό της Δύσης ή, αλλιώς, πώς η συγκίνηση της πρώτης εξισορροπείται από τον «κανόνα» της δεύτερης.
Ο καλλιτέχνης συγκέρασε στοιχεία όπως η αφαίρεση του Μπρανκούζι και η αρχαία ελληνική γλυπτική, ο βιομορφισμός των σουρεαλιστών και η καλλιγραφία. Και παρά το γεγονός ότι συνεργάστηκε με πολλούς καλλιτέχνες από διαφορετικές «σχολές», δεν προσχώρησε ποτέ σε συγκεκριμένο καλλιτεχνικό κίνημα.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Νογκούτσι δεν συνεισέφερε μόνο στη μοντέρνα γλυπτική, αλλά και στον χώρο του ντιζάιν. Φόρμες όπως οι Akari που σχεδίασε στις δεκαετίες του ‘40 και ‘50 παράγονται ακόμη και σήμερα, όπως το τραπέζι με τη γυάλινη επιφάνεια, παραγωγής της εταιρείας Herman Miller. Σημαντική ήταν η προσφορά του και ως σκηνογράφου, από το 1935 ακόμη, οπότε ξεκίνησε η μακρόχρονη συνεργασία του με τη μεγάλη χορογράφο Μάρθα Γκράχαμ.
Λίγο πριν το θάνατό του, το 1988, αντιπροσώπευσε τις ΗΠΑ στην 42η Μπιενάλε της Βενετίας, όπου παρουσίασε ένα γλυπτό από μάρμαρο Καράρας, με τίτλο «Κυλιόμενο Μάντρα».
Η έκθεση θα διαρκέσει έως τις 26 Σεπτεμβρίου.
Η βιογραφία του γλύπτη
1904: Ο Isamu Noguchi γεννιέται στις 17 Νοεμβρίου στο Λος Άντζελες από τη Leonie Gilmour. Ο πατέρας του, Yonejirō Noguchi, ζει στην Ιαπωνία.
1907: Ο Isamu και η μητέρα του φτάνουν στην Ιαπωνία.
1918: Εγγράφεται στο Interlaken School στις ΗΠΑ, αλλά το σχολείο κλείνει εξαιτίας του πολέμου. Τελικά φοιτά στο τοπικό γυμνάσιο της πόλης Λα Πόρτε.
1923: Εγγράφεται στην Ιατρική Σχολή του πανεπιστημίου Κολούμπια.
1924: Εγκαταλείπει την ιατρική για να αφιερωθεί στη γλυπτική.
1926: Επισκέπτεται έκθεση του Constantin Brancusi και επηρεάζεται από το έργο του.
1927: Με την υποτροφία Guggenheim ταξιδεύει στο Παρίσι και την Άπω Ανατολή. Στο Παρίσι δουλεύει ως βοηθός του Brancusi.
1929: Στις ΗΠΑ γνωρίζει τον R. Buckminster Fuller και τη Martha Graham.
1930: Ταξιδεύει στην Ευρώπη και την Ασία. Στο Πεκίνο διδάσκεται την τέχνη της ζωγραφικής με μελάνη.
1931: Φτάνει στο Τόκιο. Στο Κιότο επισκέπτεται κήπους και ναούς.
1933: Σχεδιάζει τα πρώτα του περιβαλλοντικά έργα.
1935: Σχεδιάζει τα σκηνικά για την παράσταση της Graham, Frontier [Μεθόριος]?το πρώτο από τα 19 σκηνικά που θα δημιουργήσει για τη χορογράφο.
1936: Στην Πόλη του Μεξικού ο Noguchi δημιουργεί το Μεξικό της Ιστορίας.
1938: Πραγματοποιεί ανάγλυφο έργο για το κτίριο του πρακτορείου Associated Press στο κέντρο Ροκφέλλερ.
1941: 7 Δεκεμβρίου: Η Ιαπωνία επιτίθεται στο Περλ Χάρμπορ.
1942: Μπαίνει εθελοντικά σε κέντρο μετεγκατάστασης στην Αριζόνα.
1944: Ξεκινά σειρά βιομορφικών αφηρημένων γλυπτών.
1948: Σχεδιάζει έπιπλα και αντικείμενα για μαζική παραγωγή.
1949: Με υποτροφία από το Ίδρυμα Bollingen ταξιδεύει σε Ευρώπη, Αφρική και Ασία. Επισκέπτεται την Ελλάδα.
1951: Τον Ιανουάριο συμμετέχει στην έκθεση Αφηρημένη ζωγραφική και γλυπτική στην Αμερική στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης. Τον Ιούλιο σχεδιάζει το πρώτο του φανάρι Akari.
1952: Παντρεύεται την Yoshiko Yamaguchi.
1956: Ο Noguchi και η Yamaguchi χωρίζουν. Πηγαίνει στο Παρίσι για την κατασκευή του κήπου της UNESCO.
1960: Εκθέτει στην διεθνή έκθεση Documenta II. Ξεκινά τον Βυθισμένο Κήπο για τη Βιβλιοθήκη Beinecke και τον Κήπο των Γλυπτών του Billy Rose για το Μουσείο του Ισραήλ στην Ιερουσαλήμ.
1965: Σχεδιάζει τον παιδότοπο στο πάρκο Kodomo No Kuni.
1966: Το Μουσείο Τέχνης του Σιάτλ αναθέτει στον Noguchi τη δημιουργία του γλυπτού Μαύρος Ήλιος.
1968: Κατασκευάζει τον Κόκκινο Κύβο. Από τις 17 Απριλίου ως τις 16 Ιουνίου το Μουσείο Γουίτνεϋ της Νέας Υόρκης φιλοξενεί την πρώτη αναδρομική του έκθεση. Εκδίδει την αυτοβιογραφία του, Ο κόσμος ενός γλύπτη.
1969: Οργανώνει εργαστήριο στο χωριό Μούρε στην Ιαπωνία.
1970: Σχεδιάζει για την έκθεση Expo ’70 της Οσάκα εννέα σιντριβάνια.
1977: Σχεδιάζει τον εσωτερικό πέτρινο κήπο Παράδεισος για την ανθοδετική σχολή Sogetsu στο Τόκιο. Στις 11 Νοεμβρίου εγκαινιάζεται η έκθεση Noguchi: Ο γλύπτης ως σχεδιαστής στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης.
1980: Σε συνεργασία με τον Shoji Sadao σχεδιάζει το Καλιφορνέζικο Σενάριο.
1985: Το Μουσείο Noguchi ανοίγει τις πόρτες του για το κοινό.
1986: Εκπροσωπεί τις ΗΠΑ στην 42η Μπιενάλε της Βενετίας. Στις 11 Νοεμβρίου απονέμεται στον Noguchi το Βραβείο Kyoto από το Ίδρυμα Inamori.
1987: Τον Ιούνιο τιμάται με το Εθνικό Παράσημο των Τεχνών στην Ουάσινγκτον.
1988: Τον Ιούλιο του απονέμεται το 3ο Παράσημο του Ιερού Θησαυρού από την ιαπωνική κυβέρνηση. Στις 10 Δεκεμβρίου ο Isamu Noguchi πεθαίνει από πνευμονία.
www.tempo.gr
Ο τίτλος της έκθεσης, που περιλαμβάνει 42 γλυπτά και 34 σχέδια και φωτογραφίες από σκηνογραφικά έργα του, δεν είναι καθόλου τυχαίος, καθώς η διπλή καταγωγή του Νογκούτσι (από Ιαπωνία ο πατέρας του, από Αμερική η μητέρα του) καθόρισε την καλλιτεχνική πορεία του γλύπτη, ο οποίος έχει χαρακτηριστεί ως ο «Αμερικανός Χένρι Μουρ».
Ο Νογκούτσι γεννήθηκε το 1904 στο Λος Αντζελες και γνώρισε τη χώρα μας σε πολύ μικρή ηλικία, κάτι που οφείλει στη συγγραφέα μητέρα του, η οποία του διάβαζε αρχαία ελληνική μυθολογία. Μάλιστα, μας έχει επισκεφθεί αρκετές φορές και έχει εκδηλώσει τον θαυμασμό του για τα αριστουργήματα της κλασικής γλυπτικής.
Εκτός της Ελλάδος έχει επισκεφθεί και πολλά άλλα μέρη, αφού λάτρευε να ταξιδεύει και να αντλεί εμπειρίες. «Είμαι ένας περιπλανώμενος», «ανήκω παντού και πουθενά», έχει πει. Στο Μεξικό τον γοήτευσαν τα έργα μεγάλης κλίμακας, στην Ιαπωνία, όπου πέρασε τα παιδικά του χρόνια, τα γήινα κεραμικά και η αρμονία των κήπων, στην Κίνα η σινική μελάνη και στην Ιταλία η καθαρότητα του μαρμάρου, το οποίο χρησιμοποίησε κατά κόρον. Πειραματίστηκε και με άλλα πολλά υλικά, όπως ατσάλι, ξύλο, σίδερο, χαλκό, αλουμίνιο κ.ά., αλλά και με στοιχεία της φύσης, όπως νερό, αέρα, γη και φωτιά.
Όσοι βρεθούν στην έκθεση, θα έχουν τη δυνατότητα να δουν πώς ο συναισθηματισμός της Ανατολής παντρεύεται με τον ορθολογισμό της Δύσης ή, αλλιώς, πώς η συγκίνηση της πρώτης εξισορροπείται από τον «κανόνα» της δεύτερης.
Ο καλλιτέχνης συγκέρασε στοιχεία όπως η αφαίρεση του Μπρανκούζι και η αρχαία ελληνική γλυπτική, ο βιομορφισμός των σουρεαλιστών και η καλλιγραφία. Και παρά το γεγονός ότι συνεργάστηκε με πολλούς καλλιτέχνες από διαφορετικές «σχολές», δεν προσχώρησε ποτέ σε συγκεκριμένο καλλιτεχνικό κίνημα.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Νογκούτσι δεν συνεισέφερε μόνο στη μοντέρνα γλυπτική, αλλά και στον χώρο του ντιζάιν. Φόρμες όπως οι Akari που σχεδίασε στις δεκαετίες του ‘40 και ‘50 παράγονται ακόμη και σήμερα, όπως το τραπέζι με τη γυάλινη επιφάνεια, παραγωγής της εταιρείας Herman Miller. Σημαντική ήταν η προσφορά του και ως σκηνογράφου, από το 1935 ακόμη, οπότε ξεκίνησε η μακρόχρονη συνεργασία του με τη μεγάλη χορογράφο Μάρθα Γκράχαμ.
Λίγο πριν το θάνατό του, το 1988, αντιπροσώπευσε τις ΗΠΑ στην 42η Μπιενάλε της Βενετίας, όπου παρουσίασε ένα γλυπτό από μάρμαρο Καράρας, με τίτλο «Κυλιόμενο Μάντρα».
Η έκθεση θα διαρκέσει έως τις 26 Σεπτεμβρίου.
1904: Ο Isamu Noguchi γεννιέται στις 17 Νοεμβρίου στο Λος Άντζελες από τη Leonie Gilmour. Ο πατέρας του, Yonejirō Noguchi, ζει στην Ιαπωνία.
1907: Ο Isamu και η μητέρα του φτάνουν στην Ιαπωνία.
1918: Εγγράφεται στο Interlaken School στις ΗΠΑ, αλλά το σχολείο κλείνει εξαιτίας του πολέμου. Τελικά φοιτά στο τοπικό γυμνάσιο της πόλης Λα Πόρτε.
1923: Εγγράφεται στην Ιατρική Σχολή του πανεπιστημίου Κολούμπια.
1924: Εγκαταλείπει την ιατρική για να αφιερωθεί στη γλυπτική.
1926: Επισκέπτεται έκθεση του Constantin Brancusi και επηρεάζεται από το έργο του.
1927: Με την υποτροφία Guggenheim ταξιδεύει στο Παρίσι και την Άπω Ανατολή. Στο Παρίσι δουλεύει ως βοηθός του Brancusi.
1929: Στις ΗΠΑ γνωρίζει τον R. Buckminster Fuller και τη Martha Graham.
1930: Ταξιδεύει στην Ευρώπη και την Ασία. Στο Πεκίνο διδάσκεται την τέχνη της ζωγραφικής με μελάνη.
1931: Φτάνει στο Τόκιο. Στο Κιότο επισκέπτεται κήπους και ναούς.
1933: Σχεδιάζει τα πρώτα του περιβαλλοντικά έργα.
1935: Σχεδιάζει τα σκηνικά για την παράσταση της Graham, Frontier [Μεθόριος]?το πρώτο από τα 19 σκηνικά που θα δημιουργήσει για τη χορογράφο.
1936: Στην Πόλη του Μεξικού ο Noguchi δημιουργεί το Μεξικό της Ιστορίας.
1938: Πραγματοποιεί ανάγλυφο έργο για το κτίριο του πρακτορείου Associated Press στο κέντρο Ροκφέλλερ.
1941: 7 Δεκεμβρίου: Η Ιαπωνία επιτίθεται στο Περλ Χάρμπορ.
1942: Μπαίνει εθελοντικά σε κέντρο μετεγκατάστασης στην Αριζόνα.
1944: Ξεκινά σειρά βιομορφικών αφηρημένων γλυπτών.
1948: Σχεδιάζει έπιπλα και αντικείμενα για μαζική παραγωγή.
1949: Με υποτροφία από το Ίδρυμα Bollingen ταξιδεύει σε Ευρώπη, Αφρική και Ασία. Επισκέπτεται την Ελλάδα.
1951: Τον Ιανουάριο συμμετέχει στην έκθεση Αφηρημένη ζωγραφική και γλυπτική στην Αμερική στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης. Τον Ιούλιο σχεδιάζει το πρώτο του φανάρι Akari.
1952: Παντρεύεται την Yoshiko Yamaguchi.
1956: Ο Noguchi και η Yamaguchi χωρίζουν. Πηγαίνει στο Παρίσι για την κατασκευή του κήπου της UNESCO.
1960: Εκθέτει στην διεθνή έκθεση Documenta II. Ξεκινά τον Βυθισμένο Κήπο για τη Βιβλιοθήκη Beinecke και τον Κήπο των Γλυπτών του Billy Rose για το Μουσείο του Ισραήλ στην Ιερουσαλήμ.
1965: Σχεδιάζει τον παιδότοπο στο πάρκο Kodomo No Kuni.
1966: Το Μουσείο Τέχνης του Σιάτλ αναθέτει στον Noguchi τη δημιουργία του γλυπτού Μαύρος Ήλιος.
1968: Κατασκευάζει τον Κόκκινο Κύβο. Από τις 17 Απριλίου ως τις 16 Ιουνίου το Μουσείο Γουίτνεϋ της Νέας Υόρκης φιλοξενεί την πρώτη αναδρομική του έκθεση. Εκδίδει την αυτοβιογραφία του, Ο κόσμος ενός γλύπτη.
1969: Οργανώνει εργαστήριο στο χωριό Μούρε στην Ιαπωνία.
1970: Σχεδιάζει για την έκθεση Expo ’70 της Οσάκα εννέα σιντριβάνια.
1977: Σχεδιάζει τον εσωτερικό πέτρινο κήπο Παράδεισος για την ανθοδετική σχολή Sogetsu στο Τόκιο. Στις 11 Νοεμβρίου εγκαινιάζεται η έκθεση Noguchi: Ο γλύπτης ως σχεδιαστής στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης.
1980: Σε συνεργασία με τον Shoji Sadao σχεδιάζει το Καλιφορνέζικο Σενάριο.
1985: Το Μουσείο Noguchi ανοίγει τις πόρτες του για το κοινό.
1986: Εκπροσωπεί τις ΗΠΑ στην 42η Μπιενάλε της Βενετίας. Στις 11 Νοεμβρίου απονέμεται στον Noguchi το Βραβείο Kyoto από το Ίδρυμα Inamori.
1987: Τον Ιούνιο τιμάται με το Εθνικό Παράσημο των Τεχνών στην Ουάσινγκτον.
1988: Τον Ιούλιο του απονέμεται το 3ο Παράσημο του Ιερού Θησαυρού από την ιαπωνική κυβέρνηση. Στις 10 Δεκεμβρίου ο Isamu Noguchi πεθαίνει από πνευμονία.
www.tempo.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου