Μα είναι δυνατόν; Είναι. Ο Νίκος Ξυδάκης προειδοποιεί όλους όσοι περιμένουν με νοσταλγία να ξανακούσουν ολόκληρο τον ιστορικό και πολυαγαπημένο δίσκο του 1978...
Τα τραγούδια θα έχουν διαφορετικό ήχο. Θα αποφύγει «το έτοιμο συναίσθημα» και τις «ερμηνευτικές αγκυλώσεις που προκαλεί ο χρόνος». Ακόμα κι έτσι, εκεί θα είμαστε. Μ’ ένα αμάν αμάν.
Πόσα είναι τα ιστορικά έργα στην ελληνική δισκογραφία;
«Δεν είναι πολλά, αν αρχίσουμε να (τα) μετράμε θα απαριθμήσουμε 15-20, όχι περισσότερα, για τα οποία όλοι θα συμφωνήσουμε. «Η εκδίκηση της γυφτιάς» του Νίκου Ξυδάκη είναι ένα από αυτά, ένας δίσκος-σταθμός. Και θα τον ακούσουμε αύριο το βράδυ live, ολόκληρο, στον Κήπο του Μεγάρου.
«Δεν είναι πολλά, αν αρχίσουμε να (τα) μετράμε θα απαριθμήσουμε 15-20, όχι περισσότερα, για τα οποία όλοι θα συμφωνήσουμε. «Η εκδίκηση της γυφτιάς» του Νίκου Ξυδάκη είναι ένα από αυτά, ένας δίσκος-σταθμός. Και θα τον ακούσουμε αύριο το βράδυ live, ολόκληρο, στον Κήπο του Μεγάρου.
Φυσικά, και άλλα τραγούδια του συνθέτη, όχι μόνο αυτά. «Υπήρχε η αντίληψη ότι είχα απορρίψει κάποια από τα συγκεκριμένα τραγούδια» μας λέει. «Δεν ισχύει. Απλώς υπήρχαν κομμάτια που, αν και βρίσκονταν στην ενδιαφέρουσα πλευρά του δίσκου, έμειναν στη σκιά και δεν ευνοήθηκαν στο τέλος».
«Η εκδίκηση της γυφτιάς» κυκλοφόρησε το 1978 σε μουσική Νίκου Ξυδάκη και στίχους Μανώλη Ρασούλη. Στους βασικούς συντελεστές του, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, περιλαμβάνονται οι Διονύσης Σαββόπουλος, Γιώργος Κοντογιάννης και Τάσος Φαληρέας.
Στην ερμηνεία ξεχώριζε φυσικά ο Νίκος Παπάζογλου. Και ήταν το πρώτο άλμπουμ που ηχογραφήθηκε στο «Αγροτικόν», το περίφημο στούντιο του Παπάζογλου στη Θεσσαλονίκη. Και μέχρι να τελειώσει η ηχογράφηση το δίδυμο Ξυδάκη και Ρασούλη είχαν ήδη γράψει τα κομμάτια και για τον επόμενο δίσκο τους, «Τα δήθεν».
«Αισθάνθηκα την ανάγκη να ακούσουμε ξανά το υλικό μέσα από τη ματιά των νέων παιδιών» επισημαίνει σήμερα ο Νίκος Ξυδάκης. «Και ανακάλυψα με έκπληξη πως τα τραγούδια αυτά ήταν στα βιώματά τους. Ευκαιρία να διασταυρώσουμε στη σκηνή ύφη, μουσικές και ηλικίες».
Ερμηνεύει ο ίδιος καθώς και η Γεωργία Νταγάκη, δεξιοτέχνις επίσης της κρητικής λύρας. Μαζί τους θα είναι ο Γιώργης Χριστοδούλου, ο Ηλίας Βαμβακούσης, το συγκρότημα των Pop Εye, καθώς και επταμελής ορχήστρα μουσικών υπό την επιμέλεια των Δημήτρη Μπουζάνη και Γιώργου Διαμαντόπουλου.
Ας έχουμε υπ’ όψιν μας πως τα τραγούδια θα ακουστούν σε αλλιώτικη μορφή από αυτή που τα γνωρίζουμε. «Θα είναι εντελώς διαφορετικός ο ήχος. Παράδειγμα, δεν θα έχουμε μπαγλαμαδάκι. Θέλω να βγει μια αθωότητα, να αποφύγουμε το έτοιμο συναίσθημα. Κάποιες ερμηνείες μέσα στον χρόνο αποκτούν αγκυλώσεις».
📷Νίκος Παπάζογλου και Μανώλης Ρασούλης
Χωρούν διασκευές σε αυτά τα τραγούδια; «Υπάρχει ένα περιθώριο, ναι. Κάποια πράγματα όμως δεν αγγίζονται, είναι η φύση τους. Ετσι, η εκτέλεσή τους είναι προσδιορισμένη, ακόμα και η ενορχήστρωσή τους. Ενα εγχείρημα απλώς είναι ωστόσο η αυριανή συναυλία, το δοκιμάζουμε και βλέπουμε. Μερικά από αυτά τα τραγούδια για 35 χρόνια δεν έχουν παιχτεί ποτέ. Θα είναι η 1η τους συναυλιακή εκτέλεση. Και ήταν εκείνα που αποτελούσαν την ευαίσθητη πτυχή των δίσκων, απόπειρες για μπαλάντες, που ισορροπούσαν το αίσθημα».
Και γιατί δεν τα έπαιζε;
«Η εποχή πήρε αυτό που ήθελε, εκείνο που την εξέφραζε περισσότερο. Οι συναυλίες τότε ήταν πιο διονυσιακές και φορτίστηκαν με έναν παραβατικό χαρακτήρα. Αυτά τα τραγούδια διεκδίκησαν τον εαυτό τους και, τώρα, στο Μέγαρο, θα διασταυρωθούν με τα τραγούδια που ήταν στη σκιά».
«Η εποχή πήρε αυτό που ήθελε, εκείνο που την εξέφραζε περισσότερο. Οι συναυλίες τότε ήταν πιο διονυσιακές και φορτίστηκαν με έναν παραβατικό χαρακτήρα. Αυτά τα τραγούδια διεκδίκησαν τον εαυτό τους και, τώρα, στο Μέγαρο, θα διασταυρωθούν με τα τραγούδια που ήταν στη σκιά».
Ελλοχεύουν κίνδυνοι ωστόσο. Ο Νίκος Ξυδάκης χαμογελάει. «Μπορεί να έρθουν κάποιοι άνθρωποι γεμάτοι νοσταλγία για τα φοιτητικά τους χρόνια και να μη βρουν το συναίσθημα στη θέση του. Μου αρέσει ο κίνδυνος όμως, με βοηθάει να ξεκολλήσω από κάποιες σταθερές».
• Οι διασκευές πάντως αποτελούν ένα ζήτημα…
«Μου ζητούν πολλές φορές να διασκευάσουν τραγούδια μου. Ποτέ δεν έλεγξα αν κακοποιήθηκαν, εκτός αν είναι κάτι σκανδαλώδες, οπότε οφείλεις να λάβεις τα μέτρα σου. Τα τραγούδια διαθέτουν μια ζωντανή πλευρά, έχουν μια κοινή λαϊκή γλώσσα. Είναι στη φύση της λαϊκής μουσικής, δεν μπαίνουν εδώ αυστηρά ή ηθικοπλαστικά κριτήρια. Δεν είναι κλασική μουσική, δεν παίρνουν επίσημο χαρακτήρα ώστε να τα διαφυλάττουμε. Στα τραγούδια υπάρχει ένα ανεπανάληπτο προσωπικό στοιχείο, δεν είναι όπως οι σονάτες. Κουβαλούν τη ζέση του χρόνου, μας μεταφέρουν κάπου αλλού».
• Και ο Νίκος Παπάζογλου που λείπει και τα είχε σφραγίσει με την ερμηνεία του;
«Δεν με ενδιαφέρει ο πρωταγωνιστής, θέλω στη σκηνή να αναπαράγεται η συλλογικότητα. Σίγουρα είναι σύμβολο ο τραγουδιστής και μόνο με την παρουσία του. Ακόμα και η κακή εκτέλεση από τον τραγουδιστή-σύμβολο δεν ενοχλεί το κοινό. Μια φορά παίξαμε το “Οι μάγκες δεν υπάρχουν πια” πολύ άσχημα, αλλά μας αποθέωσαν. Υπάρχει μία προκατάληψη από το κοινό, σε αντίθεση με το θέατρο στο οποίο οι θεατές αποδέχονται πολύ πιο εύκολα τις νέες αναγνώσεις».
• Τα «Συνεργεία» ήταν ένα πολύ ρηξικέλευθο κομμάτι. Βγαίνουν και σήμερα αντίστοιχα;
«Τα «Συνεργεία» ήταν όντως πολύ τολμηρό κομμάτι τότε, γιατί έβαλα κιθάρα αντί για μπουζούκι. Σήμερα δύσκολα συναντάς ανάλογα, δεν βοηθούν και οι συγκυρίες. Η “Εκδίκηση της γυφτιάς” βγήκε μια εποχή στην οποία ζούσαμε ανάμεσα σε ποιήματα. Ξαφνικά λοιπόν ακούγεται μια προκλητική γλώσσα, μη ποιοτική, όπως θα μπορούσαμε να τη χαρακτηρίσουμε.
Στη σημερινή εποχή δεν μπορεί να είναι πολύ προκλητική η γλώσσα, ακόμα και η πιο ακραία. Το αντίθετο θα έλεγα. Αν χρησιμοποιήσουμε συντηρητική γλώσσα, μπορεί και να κάνει περισσότερη εντύπωση».
Info:
Η πολυαναμενόμενη συναυλία σήμερα Σάββατο στον Κήπο του Μεγάρου
Ώρα έναρξης 8.30 Εισιτήρια: 10 ευρώΗ πολυαναμενόμενη συναυλία σήμερα Σάββατο στον Κήπο του Μεγάρου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου