του Πάνου Κοκκίδη
Επιτέλους ένα βιβλίο όπου ο συγγραφέας του δεν έχει 20 σελίδες εισαγωγή για να μας προτείνει τον εαυτό του πιο πάνω από το θέμα. Επιτέλους ένα αληθινό βιβλίο, όπου ο συγγραφέας δεν αυτοπροσδιορίζεται και δεν περιαυτολογεί χωρίς αιτία. Είναι τόσο αληθινό ώστε νοιώθεις ότι ο Μπέργκμαν είναι εκεί δίπλα σου συντροφιά στην διπλανή θέση του μαλακού καναπέ και χαμογελάει καθώς βλέπει τις εκφράσεις σου να εναλλάσσονται διαβάζοντας τα τόσο ζωντανά γεγονότα από τη ζωή του.
- Ώστε λοιπόν πίστευες ότι είμαι ένας μύθος; Πίστευες αυτά που έγραφαν τα κινηματογραφικά περιοδικά; Καλός είσαι και του λόγου σου. Ένας άνθρωπος ήμουν που είχα πείσμα και απίστευτη θέληση να κάνω αυτό που ήθελα. Ένας άνθρωπος.
Εξιστορεί τον βίο του, σαν να γυρνούσε ό ίδιος τον εαυτό του μια ταινία. Ένα ντοκυμανταίρ μάλλον για τον εαυτό του. Λεπτομέρειες που ζωντανεύουν εποχές, τρυφερά μυστικά παιδικής ηλικίας και πάθη που αποκαλύπτουν τον χαρακτήρα του. Μια βασανιστική, απολαυστική διαδρομή με πολύ προσωπικές αφηγήσεις σαν να σου εξομολογείται βιώματα, περιπέτειες, έρωτες, επαγγελματικές απογοητεύσεις μέχρι τον τελικό θρίαμβο, με καθαρό κρυστάλλινο τρόπο χωρίς περιστροφές.
Κάποια στιγμή νοσηλεύθηκε.
«Τρείς βδομάδες στο νοσοκομείο περνάνε μια χαρά. Όλοι οι ασθενείς είμαστε πειθήνια παρέα ναρκωμένων φουκαράδων που ακολουθούν αδιαμαρτύρητα μια καθημερινή ρουτίνα ανύπαρκτων απαιτήσεων. Μου δίνουν πέντε μπλε βάλιουμ ημερησίως και άλλα δυο υπνωτικά το βράδυ. Αν νιώσω το παραμικρό έστω λίγο άσχημα πηγαίνω αμέσως στην αδερφή η οποία μου δίνει έξτρα δόση.»
Ένα χορταστικό βιβλίο όπου ο μυημένος στον Μπέργκμαν θεατής μπορεί να αποκρυπτογραφήσει το βαθύτερο νόημα σκηνών σε πολλές από τις ταινίες του. Να μείνει άναυδος από την απλότητα και την καθαρότητα των ελατηρίων του. Ακόμα ο αναγνώστης μπορεί να διακρίνει τις πηγές της θεματολογίας του αλλά και τις προεκτάσεις πολλών επιλογών του μεγάλου Σουηδού. Ένα κείμενο όπου η ψυχή του σκηνοθέτη φωταγωγείται και μπορείς να δεις κάθε της γωνιά εύκολα και χωρίς σκιές.
Οι αναφορές στην κινηματογραφική δουλειά του είναι λιγότερες από την θεατρική είναι όμως χαρακτηριστικές για τα κλίμα που επικρατούσε.
«Αποτελεί ενίοτε ιδιαίτερη ευτυχία να είσαι σκηνοθέτης. Μια απροβάριστη ατάκα γεννιέται στη στιγμή και η κάμερα την καταγράφει. Αυτό ακριβώς συνέβη και σήμερα. Ο Αλεξάντερ δίχως προετοιμασία και πρόβα έγινε κατάχλωμος, στο πρόσωπό του διαγράφεται ένας γνήσιος πόνος. Η κάμερα καταγράφει τη σκηνή. Ο πόνος αυτός ο ασύλληπτος πόνος, φάνηκε εκεί για μερικά δευτερόλεπτα και δεν ξαναφάνηκε ποτέ ούτε είχε εμφανιστεί παλιότερα. Αλλά η στιγμή αυτή αποτυπώθηκε στο σελιλόιντ. Τότε είναι που πιστεύω ότι μέρες και μήνες αναμενόμενης ρουτίνας απέδωσαν καρπούς. Ίσως και να ζω για κάτι τέτοιες σύντομες στιγμές. Σαν αλιεύς μαργαριταριών».
Σουηδικά δεν ξέρω. Όμως από τον χειρισμό των λέξεων στην απόδοση των νοημάτων θαρρώ πως η μετάφραση βρίσκει στόχο. Μας μεταφέρει τις ανάλογες καταστάσεις αποδίδοντας το νόημα με ευθυβολία. Κάνει το βιβλίο μια μεστή συντροφιά πράγμα λίαν σπάνιο στις μέρες μας.
πηγή:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου