WHBC-GR: Θεαματική βροχή από πεφταστέρια το Σάββατο

Τετάρτη 5 Οκτωβρίου 2011

Θεαματική βροχή από πεφταστέρια το Σάββατο



Μια ακόμη «βροχή» από πεφταστέρια, οι Δρακοντίδες ή Ιακωβινίδες, θα σημειωθεί στους ουρανούς της Ελλάδας και του υπόλοιπου βόρειου ημισφαιρίου στις αρχές Οκτωβρίου, με κορύφωση το βράδυ του Σαββάτου, 8 Οκτωβρίου.
Λόγω της σπανιότητας του γεγονότος και της επιστημονικής σημασίας του, σχεδιάζεται η ανάπτυξη σταθμών παρατήρησης σε διάφορα σημεία της Κρήτης, παράλληλα με την διεξαγωγή του 7ου Πανελλήνιου Συνεδρίου Ερασιτεχνικής Αστρονομίας που θα λάβει χώρα στα Χανιά.

Οι αστρονόμοι προβλέπουν για φέτος σημαντική έξαρση δραστηριότητας, ορατή και από την Ελλάδα. Η χώρα μας θεωρείται ότι έχει προνομιακή διεθνώς γεωγραφική θέση για την παρατήρηση του φαινομένου.

Οι προβλέψεις των αστρονόμων δείχνουν ότι η βροχή από πεφταστέρια θα φτάσει στο ανώτατο σημείο της σε δύο ξεχωριστά «μέγιστα»: κατά τις 8 μ.μ. ώρα Ελλάδος με ένταση 60-100 διαττόντων την ώρα και, λίγο αργότερα, στις 11 μ.μ. ώρα Ελλάδας, οπότε αναμένονται από 500 μέχρι 800 (ακόμα και 1.000) διάττοντες ανά ώρα, στο βαθμό που οι κατά τόπους καιρικές συνθήκες επιτρέπουν την παρατήρηση.
Κάθε «μέγιστο» θα διαρκέσει περίπου μία ώρα και η έξαρση αναμένεται να έχει λήξει το αργότερο έως την 1 π.μ. το πρωί της Κυριακής.

Το σημείο προέλευσης των συγκεκριμένων διαττόντων φαίνεται να είναι η κεφαλή του αστερισμού του Δράκοντα, από όπου έχουν πάρει και το όνομά τους. Αντίθετα με άλλες βροχές διαττόντων, οι Δρακοντίδες είναι πιο πιθανό να γίνουν ορατές νωρίς το βράδυ και όχι τα χαράματα.

Τα συγκεκριμένα πεφταστέρια είναι γνωστά από το παρελθόν ότι κινούνται με πολύ αργή ταχύτητα (μόλις 18 χλμ/ώρα, δηλαδή το ένα τρίτο περίπου της ταχύτητας των Περσειδών), ενώ είναι πιθανό να είναι αχνά, λόγω και του παρεμβαλλομένου σεληνόφωτος που θα είναι αυξημένο.

Συνήθως η συγκεκριμένη ετήσια «βροχή» στέλνει στην κατεύθυνση της Γης από λιγοστά έως καθόλου πεφταστέρια, αλλά μερικές φορές «ξυπνάει ο Δράκοντας» και μπορεί να υπάρξουν εκατοντάδες, αν όχι χιλιάδες, διάττοντες μέσα σε μια και μόνο ώρα. Αυτό συνέβη το 1933 και το 1946, όταν υπήρξαν έως 10.000 διάττοντες την ώρα, ενώ εκατοντάδες ανά ώρα υπήρξαν κατά τα έτη 1952, 1985 και 1998.

Οι Δρακοντίδες δημιουργούνται, όταν η τροχιά της Γης συναντιέται με την ουρά πυκνής σκόνης και σωματιδίων που αφήνει πίσω του ο μητρικός κομήτης 21/Ρ Τζιακομπίνι-Ζίνερ.
Ο συγκεκριμένος κομήτης "21P/Giacobini-Zinner" ανακαλύφθηκε το 1900 και ανήκει στην οικογένεια των κομητών του Δία, γι’ αυτό το λόγο επισκέπτεται τη «γειτονιά» μας κάθε 6,6 χρόνια περίπου.

Φέτος, σύμφωνα με αρκετές προβλέψεις, αναμένεται σημαντική δραστηριότητα, ενδεχομένως πιο πλούσια και από τη «βροχή» των Λεοντιδών.

Λόγω της σπανιότητας του γεγονότος και της επιστημονικής σημασίας του, σχεδιάζεται η ανάπτυξη σταθμών παρατήρησης σε διάφορα σημεία της Κρήτης για την καταγραφή του φαινομένου, το Σάββατο 8 Οκτωβρίου, παράλληλα με την διεξαγωγή του 7ου Πανελλήνιου Συνεδρίου Ερασιτεχνικής Αστρονομίας που θα λάβει χώρα στα Χανιά.

Η μελέτη αναμένεται να βελτιώσει τις αστρονομικές γνώσεις για την εξέλιξη του κομήτη και το υλικό του. Η ελληνική εκστρατεία παρατήρησης έχει προετοιμασθεί από τους Απόστολο Χρήστου (Αστεροσκοπείο Armagh στη Βρετανία), Βαγγέλη Τσάμη (Αστρονομική Ένωση Σπάρτης και Διεθνής Οργανισμός Μετεώρων) και Γρηγόρη Μαραβέλια (Σύλλογος Ερασιτεχνικής Αστρονομίας και Πανεπιστήμιο Κρήτης).

Έχει επιλεγεί η Κρήτη, ώστε να στηθούν τουλάχιστον δύο σταθμοί με κάμερες για την καταγραφή των διαττόντων. Στόχος είναι να συγκεντρωθούν όσο το δυνατόν περισσότερα δεδομένα για την εξαγωγή συμπερασμάτων σχετικά με την βροχή διαττόντων και τον ίδιο τον κομήτη.

Σύμφωνα με τον αστρονόμο Α. Χρήστου, κάθε χρόνο 20-40 χιλιάδες τόνοι υλικού εξωγήινης προέλευσης εισέρχονται στη γήινη ατμόσφαιρα. Αυτά τα μετεωροειδή εισέρχονται στην ατμόσφαιρα με ταχύτητες από 11 χλμ. έως 72 χλμ. το δευτερόλεπτο, πυρακτώνονται λόγω τριβής και εξαερώνονται συνήθως σε ύψος 80 -120 χλμ. πάνω από την επιφάνεια του πλανήτη μας.

Κατά την εξαέρωσή τους αναπτύσσονται θερμοκρασίες χιλιάδων βαθμών, προκαλώντας φθορισμό κατά μήκος της τροχιάς τους και παράγοντας έτσι το φαινόμενο των διαττόντων αστέρων. Το ίχνος της φωταύγειας ενός μεμονωμένου μετεώρου (διάττοντα ή πεφταστεριού) μπορεί να ποικίλει από λιγότερο του ενός δευτερολέπτου έως αρκετά λεπτά σε πιο σπάνιες περιπτώσεις.

Τα μετεωροειδή, η πηγή των διαττόντων, προέρχονται είτε από κομήτες κυρίως, είτε από αστεροειδείς. Οι «βροχές» διαττόντων είναι μακρόστενα ρεύματα ύλης που απελευθερώνονται συνήθως από τον πυρήνα ενός κομήτη, καθώς πλησιάζει τον Ήλιο.
Τα ρεύματα αυτά κατά περιοδικά χρονικά διαστήματα συναντώνται με την τροχιά της Γης. [www.enet.gr]

Δεν υπάρχουν σχόλια: