«Η μόνη διαφορά ανάμεσα σε εμένα και έναν τρελό, είναι πως εγώ δεν είμαι τρελός», έλεγε ο Σαλβαδόρ Νταλί. Τα όσα πίστευε για την τέχνη και τη ζωή αντικατοπτρίζουν τον... σκοτεινό χαρακτήρα του και την παράξενη, σουρεαλιστική, αλλά ιδιοφυή προσωπικότητά του...
Ο Σαλβαδόρ Νταλί γεννήθηκε στις 11 Μαΐου 1904 στο Φιγκέρες της Καταλονίας, μία περιοχή 16 χιλιόμετρα από τα γαλλικά σύνορα στους πρόποδες των Πυρηναίων. Ο πατέρας του, Σαλβαδόρ, ήταν ένας μεσοαστός δικηγόρος και συμνολαιογράφος. Είχε μία αυστηρή προσέγγιση αναφορικά με την ανατροφή των παιδιών, σε αντίθεση με τη μητέρα του, Φελίπα Φέρες, η οποία είχε υποκύψει στην τέχνη, αλλά και τις εκκεντρικότητες του νεαρού Σαλβαδόρ
Λέγεται ότι ο Νταλί ήταν ένα πανέξυπνο παιδί, επιρρεπές όμως στα ξεσπάσματα θυμού απέναντι στους γονείς και τους συμμαθητές του. Συνεπώς ήταν στόχος βίαιων ενεργιών από τους πιο δυνατούς συμμαθητές του ή τον πατέρα του. Ο πατέρας του Νταλί δεν μπορούσε να ανεχθεί τα ξεσπάσματα ή τις εκκεντρικότητες του γιου του και τον τιμωρούσε παραδειγματικά. Η σχέση τους διαταράχθηκε από την εποχή που ο Σαλβαδόρ ήταν ακόμη νέος και επιδεινώθηκε εξαιτίας της μεταχείρισης της μητέρας του από τον πατέρα του.
Ο Νταλί είχε έναν μεγαλύτερο αδελφό, ο οποίος είχε γεννηθεί εννέα μήνες νωρίτερα, είχε ονομαστεί και εκείνος Σαλβαδόρ, αλλά πέθανε από γαστρεντερίτιδα. Ο Νταλί έλεγε συχνά μια ιστορία για τότε που ήταν 5 ετών και οι γονείς του τον πήγαιναν στον τάφο του αδελφού του λέγοντάς του ότι ήταν μετεμψύχωσή του.
Ο Σαλβαδόρ , μαζί με τη νεότερη αδελφή του, Άνα Μαρία και τους γονείς του περνούσαν τα καλοκαίρια τους στο εξοχικό τους στο Καδακές. Στα πρώτα του βήματα ο Νταλί έφτιαχνε πιο εξελιγμένα σχέδια, και κυρίως η μητέρα του στήριζε το ταλέντο του. Εκεί του έφτιαξαν ένα ατελιέ πριν ακόμη πάει σχοελίο. It was here that his parents built him an art studio before he entered art school.
Αναγνωρίζοντας το ταλέντο του τον έστειλαν στη σχολή Colegio de Hermanos Maristas και στο Ινστιτούτο Φιγκέρες, στην Ισπανία το 1916. Δεν ήταν ιδιαίτερα σοβαρός μαθητής και προτιμούσε να ονειροπολεί μέσα στην αίθουσα, να είναι ο εκκεντρικός της τάξης, φορώντας παράξενα ρούχα και να έχει μακρυά μαλλιά. Στα πρώτα χρόνια του στο καλλιτεχνικό σχολείο ανακάλυψε τη μοντέρνα ζωγραφική στο Καδακές ενώ έκανε διακοπές με την οικογένειά του. Επίσης συνάντησε τον Ραμόν Πισότ, έναν ντόπιο καλλιτένχη που είχε επισκεπτόταν συχνά το Παρίσι.
Την επόμενη χρονιά ο πατέρας του διοργάνωσε μία έκθεση των έργων του Σαλβαδόρ που είχε φτιάξει με καρβουνάκι στο σπίτι τους. Μέχρι το 1919 ο νεαρός καλλιτέχνης είχε πραγματοποιήσει την πρώτη του έκθεση στο κοινό στο Δημοτικό Θέατρο του Φιγκέρες.
Το 1921 η μητέρα του πεθαίνει από καρκίνο του μαστού. Τότε ο Νταλί ήταν 16 ετών και ο θάνατός της τον έριξε στην απόγνωση. Ο πατέρας του παντρεύτηκε την αδελφή της μητέρας του, κάτι που ο Σαλβαδόρ δεν μπόρεσε να αποδεχθεί. Με τον πατέρα του είχε αρκετές διαφορές και τσακώνονταν συχνά μέχρι το θάνατο του πρώτου.
Αυτή την περίοδο, ο Νταλί πειραματίζεται με τον κυβισμό, αν και οι γνώσεις του γύρω από το νέο αυτό κίνημα είναι αρχικά ελλιπείς και στη Μαδρίτη δεν υπάρχουν άλλοι κυβιστές καλλιτέχνες. Επίσης, έρχεται σε επαφή με το ριζοσπαστικό κίνημα του ντανταϊσμού το οποίο θα επηρεάσει σημαντικά το έργο του σε όλη τη διάρκεια της ζωής του. Συνδέεται παράλληλα φιλικά με τον ποιητή Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα και με τον σκηνοθέτη Λουίς Μπουνιουέλ.
Yoko Ono, John Lennon και Salvador Dalí
Το 1926 αποβάλλεται από την ακαδημία λίγο πριν τις τελικές του εξετάσεις, καθώς δηλώνει πως κανένας από τους καθηγητές του δεν είναι άξιος να τον κρίνει. Την ίδια χρονιά, επισκέπτεται για πρώτη φορά το Παρίσι όπου συναντά τον Πικάσσο, ο οποίος είχε ήδη κάποια γνώση γύρω από το έργο του Νταλί. Τα επόμενα χρόνια, στα έργα του Νταλί αποτυπώνονται ισχυρές επιδράσεις από το έργο του Πικάσο αλλά ταυτόχρονα αρχίζει να διαφαίνεται ένα προσωπικό ύφος στους πίνακες του Νταλί.
Salvador Dalí-Walt Disney
Το 1929, ο Νταλί συνεργάζεται με τον Λουίς Μπουνιουέλ για τη δημιουργία της ταινίας μικρού μήκους Ανδαλουσιανός Σκύλος. Ο Νταλί βοηθά ουσιαστικά στο σενάριο της ταινίας, η οποία αποτελεί έως σήμερα την πιο καθαρή εφαρμογή του υπερρεαλισμού στον κινηματογράφο. Παράλληλα, ο Νταλί γνωρίζει την μελλοντική σύζυγο του και μούσα του, Ελένα Ντμτρίεβνα Ντελούβινα Ντιακόνοβα, ρωσικής καταγωγής, περισσότερο γνωστή ως Γκαλά (από το όνομα Γκαλαρίνα).
Την ίδια περίοδο, γίνεται και επίσημα μέλος του υπερρεαλιστικού κινήματος, αν και το υπερρεαλιστικό στοιχείο υπάρχει στα έργα του ήδη λίγα χρόνια νωρίτερα. Στις αρχές της δεκαετίας του 1930, ο Νταλί επινοεί επιπλέον την Παρανοϊκο-κριτική μέθοδο, όπως ο ίδιος την αποκαλεί, που αποτελεί ένα είδος υπερρεαλιστικής τεχνικής με σκοπό την πρόσβαση στο ασυνείδητο προς όφελος της καλλιτεχνικής δημιουργίας. Ο Νταλί στηρίζει την μέθοδο αυτή στην ικανότητα του ανθρώπου να λειτουργεί συνειρμικά, συνδέοντας εικόνες ή αντικείμενα που δεν συνδέονται μεταξύ τους κατ' ανάγκη λογικά. Συνδέεται άμεσα με τον υπερρεαλιστικό αυτοματισμό και τις φροϋδικές θεωρίες γύρω από τα όνειρα.
Ο Νταλί συμμετέχει στην πρώτη μεγάλη υπερρεαλιστική έκθεση στην Αμερική, το 1932, όπου και αποσπά διθυραμβικές κριτικές. Λίγο αργότερα όμως, ο Αντρέ Μπρετόν τον διαγράφει από το υπερρεαλιστικό κίνημα λόγω των πολιτικών θέσεων του, κυρίως σε ότι αφορά την υποστήριξη που φαίνεται να παρέχει στον Φράνκο της Ισπανίας. Στα πλαίσια αυτής της διαμάχης, ο Νταλί δηλώνει πως ο ίδιος είναι όλος ο υπερρεαλισμός ενώ ο Μπρετόν επινοεί τον περίφημο αναγραμματισμό του ονόματος του Νταλί, Avida Dollars ασκώντας κριτική στο αμιγώς εμπορικό πνεύμα που κατά τη γνώμη των υπερρεαλιστών είχε αναπτύξει ο Νταλί.
Με το ξέσπασμα του πολέμου στην Ευρώπη, ο Νταλί μαζί με την Γκαλά, εγκαθίσταται στις Ηνωμένες Πολιτείες το 1940 όπου και θα ζήσει για τα επόμενα οκτώ χρόνια. To 1941 εργάζεται για την Walt Disney πάνω στη δημιουργία ενός κινούμενου σχεδίου (το Destino) αλλά μόνο 15 δευτερόλεπτα παρουσιάζονται ολοκληρωμένα πέντε χρόνια αργότερα. Το 1942 δημοσιεύεται και η αυτοβιογραφία του The Secret Life of Salvador Dali (Η κρυφή ζωή του Σαλβαδόρ Νταλί).
Μετά την παραμονή του στην Αμερική, περνά το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στην Ισπανία. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με την δικτατορία του Φράνκο, προκαλεί δυσμενή σχόλια, τα οποία επεκτείνονται συχνά και στα καλλιτεχνικά του έργα. Την περίοδο 1960 - 1974 εργάστηκε σχεδόν αποκλειστικά για την δημιουργία του Θεάτρου-Μουσείου Γκαλά-Σαλβαντόρ Νταλί στο Φιγκέρες.
Το 1982 ο βασιλιάς Χουάν Κάρλος της Ισπανίας του απονέμει τον τίτλο του μαρκήσιου. Την ίδια χρονιά, στις 10 Ιουνίου πεθαίνει η Γκαλά, γεγονός που ρίχνει τον Νταλί σε βαθιά μελαχολία και φτάνει στην απόπειρα αυτοκτονίας
Ο Νταλί πέθανε τελικά από καρδιακό επεισόδιο σαν σήμερα, στις 23 Ιανουαρίου του 1989 στην πόλη που γεννήθηκε. Ο τάφος του βρίσκεται σε κρύπτη μέσα στο Μουσείο του στο Φιγκέρες. «Πού είναι το ρολόι μου;», ήταν οι τελευταίες του λέξεις.
Τα σεξουαλικά όργια και οι φοβίες
Ο ίδιος είχε παραδεχτεί, ότι προτιμούσε να παρακολουθεί, παρά να συμμετέχει στη σεξουαλική συνεύρεση. Αυτός και η σύζυγός του, Γκάλα, διοργάνωναν όργια στο σπίτι τους κάθε σαββατοκύριακο.
Ο Νταλί μπορούσε έτσι να απολαύσει το θέαμα και η Γκαλαρίνα να ικανοποιήσει τις «ορέξεις» της.Βέβαια, κανείς απ’ τους δύο δεν είχε ανάγκη τα οργανωμένα όργια για να απολαύσει το σεξ. Η Γκαλά δεν προβληματιζόταν από τη συμπεριφρορά του και έτσι παρά τις αμέτρητες εξωσυζυγικές τους σχέσεις ο γάμος τους άντεξε 44 χρόνια.
Σύμφωνα με την αυτοβιογραφία του Νταλί, η περίεργη σχέση του με το σεξ ξεκίνησε, όταν ο Σαλβαντόρ ήταν ακόμα παιδί.
Salvador Dali,με την ερωμένη του Amanda Lear
Ο πατέρας του είχε αφήσει ανοιχτό ένα βιβλίο με εικόνες από γεννητικά όργανα, που είχαν προσβληθεί από σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα. Ο μικρός Σαλβαδόρ έτυχε να δει τις εικόνες με τα παραμορφωμένα όργανα και δεν την ξέχασε ποτέ.
Πολλοί μελετητές υποστηρίζουν, ότι ο Νταλί είχε φοβία με το γυναικείο γεννητικό όργανο, γι” αυτό επέλεγε να μη συμμετέχει στην πράξη. Μια άλλη θεωρία περιγράφει την εμμονή του Νταλί με τα οπίσθια και τα κόπρανα, ενώ από αρκετούς πίνακές του διακρίνεται η φοβία του με τα έντομα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου