WHBC-GR: Πώς το αδυνάτισμα έγινε εμμονή στις γυναίκες στη μεταπολεμική Βρετανία

Σάββατο 5 Αυγούστου 2017

Πώς το αδυνάτισμα έγινε εμμονή στις γυναίκες στη μεταπολεμική Βρετανία

Η ανορεξία δεν κάνει διακρίσεις. Δεν πρόκειται απλά για μία διατροφική διαταραχή αλλά για μία ψυχική ασθένεια που οδηγεί σε οριακές καταστάσεις χιλιάδες ανθρώπους σε όλο τον κόσμο...


Τα άτομα τα οποία νοσούν παρουσιάζουν ακραίες διαταραχές στη διατροφική  τους συμπεριφορά και στις σκέψεις τους γύρω από το φαγητό. Συγκεκριμένα, η νευρική ανορεξία χαρακτηρίζεται από έναν έντονο φόβο ότι το άτομο θα γίνει παχύσαρκο και έτσι επιδιώκει ασταμάτητα να είναι αδύνατο.

Το άτομο δεν έχει ακριβές στόχο για τα κιλά που θα ήθελε να χάσει, αφού όταν φτάσει σε αυτά θεωρεί και πάλι ότι έχει περιττό βάρος, μιας και ποτέ δεν βλέπει το σώμα του όπως πραγματικά είναι. Το ερώτημα είναι μήπως τα πρότυπα ομορφιάς που κυριαρχούν στον σύγχρονο κόσμο συντελούν στην «εξάπλωση» της ασθένειας; Μήπως η εμμονή με το αδυνάτισμα αποπροσανατολίζει εκατομμύρια νέα κορίτσια σε όλο τον κόσμο; 


Πώς το αδυνάτισμα έγινε εμμονή μετά τον πόλεμο

Η ανορεξία δεν κάνει διακρίσεις. Δεν πρόκειται απλά για μία διατροφική διαταραχή αλλά για μία ψυχική ασθένεια που οδηγεί σε οριακές καταστάσεις χιλιάδες ανθρώπους σε όλο τον κόσμο. Τα άτομα τα οποία νοσούν παρουσιάζουν ακραίες διαταραχές στη διατροφική  τους συμπεριφορά και στις σκέψεις τους γύρω από το φαγητό. Συγκεκριμένα, η νευρική ανορεξία χαρακτηρίζεται από έναν έντονο φόβο ότι το άτομο θα γίνει παχύσαρκο και έτσι επιδιώκει ασταμάτητα να είναι αδύνατο.

Το άτομο δεν έχει ακριβές στόχο για τα κιλά που θα ήθελε να χάσει, αφού όταν φτάσει σε αυτά θεωρεί και πάλι ότι έχει περιττό βάρος, μιας και ποτέ δεν βλέπει το σώμα του όπως πραγματικά είναι. Το ερώτημα είναι μήπως τα πρότυπα ομορφιάς που κυριαρχούν στον σύγχρονο κόσμο συντελούν στην «εξάπλωση» της ασθένειας; Μήπως η εμμονή με το αδυνάτισμα αποπροσανατολίζει εκατομμύρια νέα κορίτσια σε όλο τον κόσμο; 


Όταν η γυμνάστρια Eileen Fowler συμβούλευσε τους αναγνώστες του περιοδικού Woman’s Own σχετικά με τον τρόπο απώλειας βάρους ,τον Οκτώβριο του 1954, η διανομή του σταμάτησε για μερικούς μήνες, σύμφωνα με δημοσίευμα του Conversation. Το εκτεταμένο εικονογραφημένο αφιέρωμα «Trim your figure», κατάφερε να ταράξει τα νερά της εποχής και δημιούργησε την εντύπωση ότι οι Βρετανίδες νοικοκυρές και μητέρες, οφείλουν να ανταποκρίνονται στην εικόνα μιας αδύνατης γυναίκας. Κάπως έτσι σηματοδοτήθηκε η αρχή μιας σύγχρονης κουλτούρας αδυνατίσματος, η οποία επηρέασε βαθειά τις γυναίκες της εποχής σε όλους τους τομείς.

Το Women's Own, ένα από τα δημοφιλέστερα γυναικεία περιοδικά στη Βρετανία, προώθησε με πάθος το μοντέλο του αδυνατίσματος και στα μέσα της δεκαετίας του 1960 «ανέβασε» τη δίαιτα στα κύρια θέματα για συμβουλές ομορφιάς. Το περιοδικό δημοσίευσε αμέτρητα άρθρα σχετικά με τη διατροφή και την άσκηση που προωθούσαν τα αδύνατα σώματα ως πρότυπο της μεταπολεμικής θηλυκότητας.

Παραδόξως, οι δίαιτες για απώλεια βάρους στη δεκαετία του 1950 και 1960 δεν ήταν πολύ διαφορετικές από τις σημερινές δίαιτες. Ειδικότερα, τη δεκαετία του 1950 δόθηκε μεγάλο βάρος στις δίαιτες με χαμηλή περιεκτικότητα υδατανθράκων και στη δεκαετία του 1960 ήταν δημοφιλείς δίαιτες με χαμηλά λιπαρά. Οι περισσότερες δίαιτες που προτείνονται στα σημερινά μέσα ενημέρωσης είναι συχνά ανασκευασμένες εκδόσεις των διατροφών που δημοσιεύθηκαν πριν από 50 χρόνια. «Πώς να χάσετε τα κιλά των Χριστουγέννων», «δίαιτες πρωτεΐνης» και «δίαιτες για το τέλειο σώμα το καλοκαίρι», υπήρχαν πολύ πιο πριν απ' ότι πιστεύει ο κόσμος.

Ενώ η άνοδος της βιομηχανίας απώλειας βάρους θεωρείται φαινόμενο των σύγχρονων καταναλωτικών κοινωνιών, έρευνες του Woman’s Own έδειξαν ότι οι δίαιτες υπήρχαν ήδη από τους καιρούς της οικονομικής λιτότητας. Ειδικότερα, στις αρχές του 1945 ένα άρθρο του Woman’s Own για τους κορσέδες ενθάρρυνε τις γυναίκες να προσέχουν κατά τη διάρκεια των γευμάτων, καθώς κατά τη διάρκεια του πολέμου και μετά παρατηρήθηκε μεγάλη κατανάλωση αλμυρών φαγητών που οδήγησαν σε αύξηση της παχυσαρκίας. Για να την απώλεια βάρους το άρθρο πρότεινε την μείωση του ψωμιού, της πατάτας και των μπισκότων από τη διατροφή. 

Η μείωση των υδατανθράκων έγινε μότο σε όλα τα άρθρα του περιοδικού που ακολούθησαν, τα οποία συμπλήρωναν με δίαιτες που περιείχαν μόνο κατανάλωση φρούτων, λαχανικών ή υγρών σε μια μέρα. Ενδεικτικό παράδειγμα του «Figure perfect?» που δημοσιεύτηκε το 1950 περιείχε αυτή τη λιτή διατροφή: φρέσκα φρούτα για πρωινό, σαλάτα και άπαχο κρέας για μεσημεριανό, οποιοδήποτε κρέας ή ψάρι με πράσινα λαχανικά για βραδινό. «Ακολουθώντας αυτό το απλό σχέδιο θα μπορέσετε να χάσετε τα περιττά κιλά που πήρατε στη διάρκεια του χειμώνα και να απαλλαχτείτε από τις καμπύλες που καμία γυναίκα δε χρειάζεται να έχει», αναφέρει χαρακτηριστικά ο τίτλος δημοσιεύματος.

Καθώς οι οικονομικές συνθήκες μεταβάλλονταν στα τέλη της δεκαετίας του 1950, δημιουργήθηκε η ανάγκη για μεγαλύτερη κατανάλωση και συνεπώς το Woman’s Own άλλαξε. Οι αναγνώστες κλήθηκαν τώρα να ετοιμάζουν πιο ισορροπημένα γεύματα, με μικρότερες μερίδες φαγητού και λιγότερες θερμίδες. Οι υδατάνθρακες, ωστόσο, συνέχισαν να απουσιάζουν από τις συμβουλές διατροφής και εμφανίστηκαν ξανά στα τέλη της δεκαετίας του 1960 όταν το περιοδικό άλλαξε τελείως τα θέματα στα οποία έδινε έμφαση.

Αυτή η νέα τακτική ήθελε να προβάλλει το πρότυπο της λεπτής γυναίκας μέσα από καινοτόμες μεθόδους, όπως «No-diet Diet» (1966) και «Three-day-pounds-off-liquid Diet» (1970). Το περιοδικό ενθάρρυνε τους αναγνώστες του να δοκιμάσουν οποιοδήποτε τρόπο απώλειας βάρους ήταν απαραίτητος για την επίτευξη του στόχου τους.

Μεταξύ του 1966 και του 1970, το περιοδικό προσέφερε 40 διαφορετικές - συχνά αντίθετες μεταξύ τους - προσεγγίσεις για την απώλεια βάρους, όπως η «Διατροφή με βάση το κρέας», «Διατροφή μπανάνας και γάλακτος», «Διατροφή μόνο με φρούτα», «Διατροφή Βουτύρου» και «Δίαιτα με 350 θερμίδες τη μέρα». Αυτή η ιδιαίτερη δίαιτα εξαιρετικά χαμηλών θερμίδων έγινε ιδιαίτερα γνωστή από το 1969 στον κόσμο των αεροσυνοδών που εκείνη την εποχή αποτελούσαν τα πρότυπα της θηλυκότητας. Τα κριτήρια επιλογής των εργαζομένων στις αεροπορικές εταιρίες θεωρούνται σήμερα άκρως σεξιστικά, καθώς αρκούσε να είσαι αδύνατη, όμορφη και ελεύθερη για να πάρεις τη δουλεία. 

Σημειώνεται ότι μια δίαιτα με μόνο 350 θερμίδες την ημέρα, μπορεί να προβεί άκρως επικίνδυνη για την υγεία μιας γυναίκας, καθώς είναι αδύνατο να λαμβάνει τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά και μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρά προβλήματα υγείας.




  

Δεν υπάρχουν σχόλια: