Ως μια από τις κορυφαίες μορφές της σύγχρονης λογοτεχνίας, ο βρετανός συγγραφέας με το λογοτεχνικό ψευδώνυμο Τζορτζ Όργουελ έχει συζητηθεί όσο λίγοι τις τελευταίες δεκαετίες, κι αυτό γιατί ελάχιστοι έχουν καταφέρει να διεισδύσουν συγγραφικά στο μέλλον με τρόπο σχεδόν προφητικό.
Γι' αυτό και το παγκόσμιο κοινό ανατρέχει συχνά στα βιβλία του, όπως χαρακτηριστικά έγινε πρόσφατα, με τις αποκαλύψεις του Έντουαρντ Σνόουντεν για τις παρακολουθήσεις της NSA να πυροδοτούν ένα νέο ενδιαφέρον για το οργουελικό «1984», που σκαρφάλωσε στα μπεστ σέλερ του Amazon!
Το ζοφερό, απολυταρχικό και κατάφωρα εξουσιαστικό σύμπαν που σκιαγράφησε ο βρετανός λογοτέχνης στα δύο μυθιστορήματα-σταθμούς, το δυστοπικό «1984» και την πολιτική αλληγορία «Φάρμα των Ζώων», φαντάζει σήμερα πιο επίκαιρο από ποτέ, με αναρίθμητους Μεγάλους Αδελφούς να στήνονται στο κατόπι μας.
Ο ίδιος ο όρος άλλωστε «Μεγάλος Αδελφός», αλλά και ο «Ψυχρός Πόλεμος», είναι οργουελικής έμπνευσης νεολογισμοί που έμελλε να γίνουν κοινός τόπος.
Ο Όργουελ δεν περιορίστηκε βέβαια μόνο στα μελλοντολογικά και πολιτικά μυθιστορήματά του, αλλά η πένα του κάλυψε το φαινόμενο της γραφής στο σύνολό της: δοκίμια, ποίηση, πολεμικές ανταποκρίσεις, λογοτεχνικές κριτικές κ.ά.
Ας δούμε λοιπόν τη ζωή του συγγραφέα που ισχυρίστηκε με νόημα («Φάρμα των Ζώων») ότι «Όλα τα ζώα είναι ίσα. Απλώς κάποια ζώα είναι πιο ίσα από τα άλλα»...
Πρώτα χρόνια
Ο Τζορτζ Όργουελ γεννιέται ως Έρικ Άρθουρ Μπλερ στις 25 Ιουνίου 1903 στην Ινδία ως γιος βρετανού διοικητικού υπαλλήλου. Έναν χρόνο ωστόσο αργότερα, η μητέρα μετακομίζει με τον ίδιο και τη μεγαλύτερη αδελφή του στην Αγγλία, αφήνοντας πίσω τον πατέρα, τον οποίο πλέον σπάνια θα βλέπει το νεαρό αγόρι, μέχρι το 1912 τουλάχιστον όταν θα συνταξιοδοτηθεί και θα επανενωθεί με την οικογένεια.
Ως παιδί, ο Όργουελ ήταν φιλάσθενος, έδειξε όμως την κλίση του στη γραφή από πολύ νωρίς, γράφοντας ποιήματα και ιστορίες του φανταστικού. Σε ηλικία 11 ετών δημοσιεύει μάλιστα ένα ποίημα σε τοπική βρετανική εφημερίδα. Σύμφωνα με τη συνήθεια της εποχής, ο Όργουελ στέλνεται εσώκλειστος σε ιδιωτικό σχολείο, ενώ κατόπιν κερδίζει υποτροφία για να συνεχίσει τη μαθητεία του στο περίφημο κολέγιο Ίτον.
Οι μέτριες ακαδημαϊκές επιδόσεις του ωστόσο και η κακή οικονομική κατάσταση της οικογένειας του στερούν την πανεπιστημιακή εκπαίδευση. Ο ίδιος ήταν εξάλλου κοινωνικά απομονωμένος και εκκεντρικός ως άνθρωπος. Προσχωρεί λοιπόν στην Αυτοκρατορική Φρουρά της Ινδίας το 1922, έναν χρόνο μετά το Ίτον, και στέλνεται στη Βιρμανία, όπου θα περάσει τα επόμενα 5 χρόνια.
Εκεί θα έρθει σε αντίθεση με τον αποικιοκρατισμό και την υποκρισία της άρχουσας τάξης και θα παραιτηθεί από τα καθήκοντά του, επιστρέφοντας φτωχός στην Αγγλία. Αποφασίζει τότε να ασχοληθεί σοβαρά με τη συγγραφή και να καταγγείλει τις ανισότητες και τη διαφθορά...
Πρώιμη καριέρα
Εγκαταλείποντας λοιπόν τη σίγουρη δουλειά του αποικιακού αξιωματούχου, ο Όργουελ πάλεψε πολύ να εγκαθιδρύσει τη λογοτεχνική του καριέρα. Το πρώτο σημαντικό έργο του, το «Down and Out in Paris and London» («Οι αλήτες του Παρισιού και του Λονδίνου»), έρχεται το 1933, απαθανατίζοντας τον χρόνο που πέρασε στις δύο αυτές πόλεις.
Έχοντας χαρίσει όλα του τα υπάρχοντα στους ακόμα πιο φτωχούς, περιπλανιόταν στους παρισινούς και λονδρέζικους δρόμους ως αλήτης κάνοντας βαριές δουλειές, καθώς πίστευε ότι στη φτώχεια και την απελπισία βρίσκεται η πραγματική ανθρώπινη αξιοπρέπεια.
Το βιβλίο παρατηρεί με διαύγεια τον δύσκολο βίο της εργατικής τάξης, το οποίο όμως ο συγγραφέας του γράφει με το ψευδώνυμο «Τζορτζ Όργουελ», καθώς απαρνήθηκε αφενός την καταγωγή του και αφετέρου δεν ήθελε να ντροπιάσει τη μεσοαστική οικογένειά του.
Στο δεύτερο μυθιστόρημά του, το «Burmese Days» («Μέρες της Μπούρμα» - 1934), ο Όργουελ περιγράφει τις εξωτικές του περιπέτειες στη Βιρμανία, κατακεραυνώνοντας τον αποικιοκρατικό ζυγό της Βρετανίας στη χώρα. Ανέκαθεν πολιτικό ον, το ενδιαφέρον του Όργουελ για τα πολιτικά ζητήματα θα αυξηθεί δραστικά μετά το πόνημα αυτό, που θα του φέρει και την πρώτη φήμη.
Την ίδια εποχή γνωρίζει την Eileen O'Shaughnessy, την οποία παντρεύεται το 1936. Η σύζυγος θα υποστηρίξει οικονομικά τον Όργουελ, επιτρέποντάς του να αφιερωθεί στη γραφή απερίσπαστος.
Το 1937, ο Όργουελ βρέθηκε στην Ισπανία για να αγωνιστεί εθελοντικά στο πλευρό των δυνάμεων που αντιστέκονταν στη φασιστική λαίλαπα του στρατηγού Φράνκο. Ο συγγραφέας τραυματίστηκε σοβαρά στον Ισπανικό Εμφύλιο, με δύο σφαίρες να τον βρίσκουν στον λαιμό και το χέρι.
Η μερική παράλυσή του και η σχετική απώλεια της φωνής του θα τον ακολουθούν πλέον σε όλη του τη ζωή. Η προσχώρησή του στον Επαναστατικό Ισπανικό Στρατό τον κάνει προδότη για το καθεστώς και παραπέμπεται σε δίκη, αναγκάζοντάς τον να πάρει τη γυναίκα του και να εγκαταλείψει άρον-άρον τη χώρα.
.jpg)
Επιστρέφοντας στην Αγγλία, η υγεία του χειροτέρευσε, με τον ίδιο να πάσχει από φυματίωση και να μπαινοβγαίνει έκτοτε σε σανατόρια. Για να συντηρηθεί, γράφει δημοσιογραφικά άρθρα για εφημερίδες και περιοδικά, ενώ τρία ακόμα μυθιστορήματά του κυκλοφορούν: το «A Clergyman Daughter» (1935), το «Keep the Aspidistra Flying» (1936) και το «The Road to Wigan Pier» («Στον Δρόμο για το Γουίγκαν Πίαρ» - 1937), για τις ανάγκες του οποίου ο Όργουελ θα περάσει τον χειμώνα του 1937 πλάι στους άνεργους ανθρακωρύχους της Βόρειας Αγγλίας. Και βέβαια θα απαθανατίσει τις περιπέτειές του στον Ισπανικό Εμφύλιο στο σπουδαίο έργο του «Homage to Catalonia» («Φόρος τιμής στην Καταλονία» - 1938).
Ταυτοχρόνως, ασχολείται με τη λογοτεχνική κριτική και μετατρέπεται σταδιακά σε σημαντικό παράγοντα της βρετανικής διανόησης. Συνεργάζεται με την προοδευτική εφημερίδα «Tribune», εξασφαλίζει θέση ραδιοφωνικού παραγωγού στο BBC (1941) και θέλει να πολεμήσει για την πατρίδα του στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, η κακή κατάσταση της υγείας του όμως του το απαγορεύει.
Στέλνεται λοιπόν ως πολεμικός ανταποκριτής του ΒΒC στην Ινδία, όπου θα περάσει τα επόμενα 3 χρόνια, μέχρι να παραιτηθεί από τη θέση του και να αφιερωθεί και πάλι στο λογοτεχνικό του έργο...
Κατοπινά έργα
Τα δύο γνωστότερα και ταυτοχρόνως κορυφαία έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας γεννήθηκαν από την πένα του Όργουελ κοντά στο τέλος της ζωής του. Η αντισοβιετική σάτιρα «Φάρμα των Ζώων» (1945) φέρνει στον δημιουργό της συγγραφική καταξίωση, αλλά και σημαντική οικονομική βοήθεια!
Με τις πωλήσεις του βιβλίου λύνει το βιοποριστικό του πρόβλημα: αγοράζει ένα σπίτι σε ένα νησάκι της Σκοτίας και αποφασίζει να μείνει εκεί με τον υιοθετημένο γιο του. Η φυματίωση όμως τον αναγκάζει να ζήσει τελικά περισσότερο μέσα στα σανατόρια.
Τρία χρόνια αργότερα, το 1948, ο Όργουελ θα ολοκληρώσει μέσα στο σανατόριο το δυστοπικό αριστούργημα «1984» (ο τίτλος προέκυψε από την αναστροφή της χρονολογίας), το οποίο θα κυκλοφορήσει την επόμενη χρονιά και θα στείλει τον δημιουργό του στο πάνθεο των κορυφαίων λογοτεχνών του 20ού αιώνα.
Παρά την τεράστια εμπορική επιτυχία του βιβλίου, ο συγγραφέας του δεν θα είχε πολύ χρόνο να την απολαύσει, καθώς έχανε σταδιακά τη μάχη με τη φυματίωση. Ο μεγάλος λογοτέχνης πέθανε στις 21 Ιανουαρίου 1950 σε νοσοκομείο του Λονδίνου, σε ηλικία 47 ετών...
Προσωπική ζωή
Ο Όργουελ παρέμεινε παντρεμένος με την Eileen O'Shaughnessy μέχρι τον θάνατό της το 1945. Σύμφωνα με τους βιογράφους του, το ζευγάρι διατηρούσε ελεύθερη σχέση, με τον Όργουελ να διατηρεί πολυάριθμα εξώγαμα ειδύλλια. Το 1944 το ζευγάρι υιοθέτησε έναν γιο, ο οποίος μετά τον θάνατο της θετής του μητέρας και με τον Όργουελ να μπαινοβγαίνει στα σανατόρια, μεγάλωσε στο πλευρό της αδελφής του συγγραφέα.
Κοντά στο τέλος της ζωής του, ο Όργουελ έκανε πρόταση γάμου στην εκδότρια Sonia Brownell και οι δυο τους παντρεύτηκαν το 1950, λίγες μόλις μέρες πριν από τον θάνατο του Όργουελ. Η Brownell κληρονόμησε το έργο του Όργουελ και έκανε καριέρα διαχειριζόμενη τα δικαιώματα έκδοσης των 9 μυθιστορημάτων που άφησε πίσω του ο κορυφαίος λογοτέχνης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου